هر عمل در صورتي به سرانجام مي‌رسد كه شرايط لازم آن مراعات شود، و هر چه شرايط بهتر اجرا شود، آن عمل داراي كمال بيشتر و آثار سازنده‌تر خواهد بود.

از شرايط اصلي خلوت‌گزيني، مي‌توان به علم و آگاهي اشاره كرد؛ زيرا خلوت‌گزيني براي كسي مفيد است كه اصولي را پذيرفته و به مراحلي از رشد دست‌ يافته باشد.

از قول برخي بزرگان نقل شده است: عزلت بدون علم ذلّت است.

بايد انسان بداند چه مي‌كند. بزرگان خلوت‌گزيني را وقتي ‏تجويز مي‌كردند كه فرد در طريق سلوک به جايي رسيده باشد.

طبيعتاً فردي كه به مسائل ديني خود آشنا نيست، پس از فراگيري مسائل و بعد از روشن شدن ‏طريق، توان تشخيص اين را دارد كه بفهمد در تنهايي چه بايد بكند.