از آن روز که حسد، نخستین گناه بنی آدم را رقم زد و زمین به خون هابیل آغشته شد تا امروز که تاریکی گناه، سراسر زمین را آلوده کرده است هیچ معجونی مانند معجون اخلاق و معرفت، راه گشا و منجی انسان ها نبوده و نخواهد بود.
در این زمانه که ابرهای تیره برخاسته از بی اخلاقی ها و گناهان، چهره آفتاب امامت را پوشانده و زمین و اهلش را در ظلمت جهل و غفلت فرو برده، ضرورت حرکتی دینی- فرهنگی در راستای ترویج اخلاق و معنویت در جامعه، از هر زمان محسوس تر است؛ و این وظیفه، بیش از هر کس متوجه فرهیختگان حوزوی است، تا جوانان را از هجوم سیل انحرافات اخلاقی و معنوی حفظ کنند.
با استعانت از ذات اقدس الهی و با استمداد از وجود مقدس حضرت بقیه الله الاعظم (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) و پیروی از اندیشههای تابناک بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) و رهنمودهای داهیانه رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمیخامنهای (مدظلهالعالی) و تحت اشراف حضرت آیت الله محمد ناصری دولت آبادی(حفظه الله تعالی) و بنابر ضرورت همراهي تعليم و تزكيه و نقش بي بديل تزكيه در سعادت فردي و اجتماعي و نيز نياز اخلاقي موجود در جامعه و حوزههاي علميه و ظهور و بروز عرفانها و معنويتهاي غير عالمانه و حتي غير اسلامي، بنیاد علمی فرهنگی هاد[۱] توسط جمعي از فضلاي حوزه علمیه تأسیس شد.
این مجموعه با هدف ارائه پژوهش ها و راهکارهای اخلاقی به صورت عاملانه و متقن و با محوریت قرآن و عترت، سالیانی است تحت نظارت عامل فرزانه، حضرت آیت اللّه ناصری – مدظله العالی– و با مدیریت فرزند بزرگوار ایشان، جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ جعفر ناصری – زید عزه العالی- در دو شهر قم و اصفهان فعالیت های گوناگون خود را آغاز کرده اند. خلوص و همت این جمع، با پشتوانه لطف و کرامت حضرت بقیه اللّه– عجل اللّه تعالی فرجه- و دعای اهل ایمان، به فضل خدا به ثمر نشست و منشأ خدمات و برکات متعددی شد. به منظور ایجاد نظم و هماهنگی بیشتر بین مراکز مختلف و فعالیت های گوناگون انجام شده پس از سالیانی،«بنیاد علمی فرهنگی هاد» تاسیس شد.
این بنیاد نیز همانند سایر فعالیت های انجام شده تحت اشراف و مدیریت حضرت آیت اللّه ناصری به فعالیت مشغول شد و ایشان نیز مدیریت را به جناب حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ جعفر ناصری تفویض كردند.موضوع فعالیت بنیاد
موضوع فعالیت بنیاد در اولويت اول ارتقاء سطح کیفی و کمی دانش و بینش طلاب حوزههای علمیه و در نهايت همه اقشار جامعه بوده که محور فعالیت آن گسترش بسترهای اخلاقی و عمق بخشی مفاهیم و ارزشهای اخلاقی مبتني بر آيات قرآن کریم و سنت اهل بيت : میباشد.
فعالیت های این مجموعه، با هدف اصلی«احیا و ارائه فرهنگ اسلامی به زبان امروزین با تکیه بر مسائل اخلاقی» در زمینه های گوناگون «آموزشی»، «پژوهشی» و«فرهنگی» انجام گرفت.هویت
* بنیاد نهادی علمیـ فرهنگی و دارای ماهیتی عمومی، غیر دولتی و غیر انتفاعی میباشد.
*بنياد داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي، اداری، استخدامیاست و بر طبق اين اساسنامه و قوانين و مقررات مربوط اداره ميشود.
اهداف بنیاد:
این بنیاد با اهداف ذیل دائر گردیده است:تبيين و ترويج معارف اهلبيت “عليهم السلام” با تأكيد بر آموزههاي اخلاقي – تربيتي؛
ايجاد، گسترش و تعميق فضاي اخلاقي و ايماني در سطح حوزهي علميه و جامعه؛
ارتقاء سطح بينش و دانش طلاب و اقشار مختلف جامعه در راستاي محور فعاليت بنياد؛
تربيت مربيان و طلاب توانمند به منظور تحقق اهداف فوق الذكر؛
ايجاد زمینه های لازم برای توسعه فعالیتهای اخلاقی
تلاش در تبيين و نشر مباني نظري اخلاقی اسلامی
طراحی، تدوین و اجرای نظام جامع آموزشی، پژوهشی و تربیتی در راستای اهداف از پیش تعیین شده
جذب و پذیرش طلاب در سطوح مصوب
تهیه و تدوین محتوای آموزشی مورد نیاز
تألیف، ترجمه، و انجام پژوهش های بنیادین و کاربردی مورد نیاز
تولید و نشر محصولات علمی– فرهنگی در قالب مأموریت و اهداف بنياد
گسترش روابط و همکاری های علمیفرهنگی با مؤسسات و مراکز آموزشی پژوهشی و فرهنگی
برگزاری نشست های علمیـ تخصصی
برگزاری کارگاهها و دورههای اخلاق حرفهای و صنفی به صورت حضوری یا مجازی
طراحی و اجرای همایشها، مسابقات، نمایشگاهها و مانند آن در داخل و خارج کشور
مدیریت و ساماندهی امور و بهره گیری از دانش آموختگان
تأسیس مراکز تخصصی در چارچوب موضوع فعالیت بنیاد
تأسيس و گسترش مدارس علميه حوزوي
تأسيس و گسترش مدارس غير حوزوي در چارچوب اهداف بنياد
تأسيس و گسترش مراكز پژوهشي در چارچوب فعاليت بنياد
جلب مشارکت مراکز دولتی و غیردولتی، اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی و دریافت هدایای نقدی و غیرنقدی، اعم از کتاب، اسناد، مدارک، اموال، املاک و… و استفاده از آن برای پیشبرد هدفهای علمی، پژوهشی و فرهنگی بنیاد
ریاست عالیه
هيأت امنا
رییس بنیاد
شورای عالی
رياست عاليه بنیاد بر عهده حضرت آیت الله محمد ناصری دولت آبادی (مد ظله العالی) میباشد.
از امتيازات منحصر بفرد آن بنیاد، محوريت آيت الله ناصري بعنوان رياست عاليه و مشاركت بزرگاني همچون: آیت الله حسيني بوشهري، حضرت آيت الله اسلامیان و حجت الاسلام و المسلمين فرخفال بعنوان اعضاء هيئت امناء بنياد مي باشد.
مراکز وابسته به بنیاد هاد
بنیاد هاد، سالياني است که فعاليتهاي متنوع و مباركي را در حيطههاي مختلف بنيان نهاده است كه در عين تنوع، به نوعي با هم مرتبط و حلقاتی منظم را تشکیل می دهند، که عبارتند از:
اين مدرسه تحت اشراف مرحوم آيت الله العظمي بهجت ” قدسسره” و توليت حضرت آیت الله ناصری”مدظله العالی” و با هدف تربيت طلابي جامع علم و عمل، در سال ۱۳۸۴ تأسيس شد.
این مدرسه در حقیقت عهدهدار آموزشهاي عمومي طلاب – البته با جهت و صبغه اخلاقي و معنوي – است، تا اين كه طلاب پس از گذراندن دوره سطح، آماده فعاليت تخصصي در حيطه اخلاق و تربیت شوند و نیروی انسانی متخلق و متخصص را برای مراکز مختلف بنیاد تربیت نماید.
در پی رسیدن طلاب ورودی مدرسه به سطوح عالی حوزه (پایه ۷) و لزوم کار علمی (فقهی و اصولی) تخصصی با رویکرد اخلاقی ، مدرسه عالی فقه در سال ۱۳۹۰ راه اندازی شد، تا بتواند فارغ التحصیلان دارای شرایط مدرسه صاحب الزمان “عجل الله تعالی فرجه” و دیگر مدارس علمیه را برای کسب آمادگی علمی و معنوی برای ورود به عرصه کار عمیق اخلاقی آماده سازد.
با وجود فعاليت علمي مراكز تخصصي متعدّد در حوزة علميه، جاي خالي مركزي با محوريت اخلاق و معنويت به خوبي مشهود بود كه به لطف خدا با تأسيس اين مركز در سال۱۳۸۶ ، اين خلأ تا حدودي جبران شده است. اين مركز تخصصي که با مجوز شوراي عالي حوزهي علميهي قم به فعاليت مشغول است، عهدهدار آموزشهاي تخصصي طلاب علاقمند، در دو حوزه اخلاق و تربيت اسلامي می باشد، تا با استفاده از اندوختههاي عمومی و تخصصی حوزوي خود به آموختن دروس تخصصي اخلاق و تربيت اسلامي بپردازند و زمینه فعالیت در بخش پژوهش را پیدا کنند و به لطف خداوند متعال بتوانند در آينده، خلأ موجود در اين زمينه را تا حد امكان مرتفع كنند.
این مرکز مبارک ابتدا در شهر مقدس قم تاسیس گردید و بعد از آن در شهر اصفهان نیز برپا گردید تا علاقمندان به فعالیت علمی و تبلیغی در زمینه اخلاق و تربیت را برای فعالیت بهتر و عالمانه تر آماده گرداند.
علاوه بر مراكز مذكور، تشكيل مركزي مستقل با عنوان پژوهشکده اخلاق و تربیت اسلامی در دستور کار بنیاد قرار گرفت كه به طور خاص و صرفاً به فعاليتهاي پژوهشي در حوزه اخلاق و معنويت بپردازد و در حقيقت، حلقه واسطه بين مراكز تخصصي اخلاق و مؤسسه دارالهدي باشد؛ با اين توضيح كه متخصّصان تربيت يافته در مراكز تخصّصي اخلاق و مدارس عالی فقه، حاصل تخصّص و تجربه خود را در مركز پژوهشي مورد نظر، به بار مينشانند و به توليد آثار پژوهشي ميپردازند.
قبلا فعالیت های پژوهشی بنیاد در معاونت پژوهشی موسسه فرهنگی دارلهدی انجام می شد که نظر به اهمیت و وسعت و نیاز به پژهش های اخلاقی این معاونت تبدیل به پژوهشکده گردید. این پژوهشکده در سال ۱۳۹۳ در شهر مقدس قم تشکیل گردید و فعالیت خود را شروع نمود.
اولین تلاشهای مجموعه فاضلان و محققانی که امروز هسته اولیه بنیاد هاد را تشکیل دادهاند، تشکیل مجموعه ای در سال ۱۳۷۸ به نام موسسه فرهنگی دارالهدی تحت اشراف حضرت آیت الله ناصری است که در سال ۱۳۸۲ به ثبت رسید و فعالیت رسمی خود را آغاز کرد تا پنجرهاي نو فرا روي حوزههاي علميه و جامعه فرهنگي كشور بگشايند و هوايي تازه به جان شیفتگان تربيت و معرفت الهي بچشانند.
اگر چه موسسه دارالهدی اولین مرکز از مراکز مختلف بنیاد هاد بود که در ابتدا تاسیس شد و فعالیت خود را شروع کرد اما با گذشت زمان و توسعه یافتن برنامه ها کم کم از دل آن مراکز مبارکی که در بالا معرفی شد، سربرآورد. موسسه دارلهدی به نوعی سرچشمه این خیرات در طول سالهای گذشته بوده اما هم اکنون به نوعی فعاليتهاي فرهنگي، تبليغي و ترويجي بنیاد هاد را برعهده دارد؛ به اين معنا كه حاصل تلاش و تجربه پژوهشگران متخصص در زمينه اخلاق را در قالبهايي همچون نشريه تخصصي، كتاب، پايگاه اينترنتي، مشاورههاي اخلاقي و… به جامعه ارائه ميكند.
بنياد علمي فرهنگي «هـاد» بعنوان حلقه رابط و چتر حمایتی مراکز فوق، بر همة فعاليتهاي آنها اشراف داشته، مراکز مختلف را هدایت و پشتیبانی می نماید.
إن شاءالله در آینده ای نزدیک شاهد رشد و ارتقای فضای اخلاقی، معنوی و تربیتی در فضای جامعه بخصوص حوزه های علمیه باشیم و این بنیاد نیز بتواند در راستای نیل به این هدف مقدس گام مؤثری بردارد.
—————————————————————————————————————————————————————————
[۱] . توضیحی در مورد واژه «هاد»:
«هاد» از واژههاي قرآني است كه پنجبار در قرآن تكرار شده است؛ اما آيهاي كه به خصوص مورد نظر بوده و اين واژه از آن آيه شريف برگرفته شده است، آيه هفتم سوره مبارك رعد است:
وَ يَقُول الَّذينَ كَفَروا لولا أَنزل عليه آيه من ربه انمّا أنت منذر و لكل قومٍ هاد؛ كساني كه كفر ورزيدند، ميگويند: «چرا آيهاي از سوي پروردگارش نازل نميشود؟» اين است و جز اين نيست كه تو بيمدهندهاي و براي هر قوم، هدايتگري است.
در روايات بسياري«هاد» به حضرت اميرالمؤمنين۷و نيز به ساير امامان و خلفاي معصوم رسول اكرم۶تأويل شده است؛ از جمله در تفسير البرهان ذيل اين آيه، ۲۹ روايات با همين مضمون فوق آمده است. در روايتي از رسول اكرم۶ ذيل اين آيه آمده است:
معاشر الناس انّي منذرٌ و عليٌّ هاد؛ اي مردمان! من «بيمدهنده» و علي «هدايتگر» است.[۱]
و در روايت ديگر از امام صادق۷آمده است:
كل امام هادٍ للقرن الذي هو فيهم ؛ هر امام، هدايتگر امتي است كه ميان آنها است.[۱]
واضح است كه «هاد» در آيات و روايات مذكور، از ريشة «هـ دي» به معناي دلالت، راهنمايي و ارشاد است. متناسب با همين معنا در كتاب العين (ج۴، ص۷۷) آمده است: الهادي من كل شيءٍ: أوله ؛ «هادي» از هر چيز، به معناي ابتدا و آغاز آن است.
اين واژه را – خارج از آيات و روايات – ميتوان از ريشة «هـ ي د» به معناي حركت دانست كه در كتب لغت از جمله لسان العرب(ج۳، ص۴۴۰) به آن اشاره شده و در ادامه آمده است:
هاده : حرّكه و أصلحه (آن را حركت داد و اصلاح كرد).
نيز اگر «هادّ» را اسم فاعل از «هـ د د»، بدانيم به معناي آواز و غرش سهمگيني كه ساكنان سواحل از جانب دريا ميشوند.[۱]
افزون بر همه معاني فوق ميتوان سه حرف واژه «هاد» را اشاره به سه كلمه دانست:
«هـ» : هدايت ، «ا» : اخلاق، «د» : دين
از اين رهگذر،رسالت اصلي بنياد علمي فرهنگي هاد چنين معرفي ميشود: «هدايت به سوي اخلاقديني»