بسمه تعالی
تاریخچه مرکز تخصصی اخلاق، دارالهدی
وجود انسان از دو بعد نفس اماره و عقل تشکیل شده است و می توان با قدرت و نیرویی که خداوند به انسان عنایت کرده است، یکی از این دو جنبه را در وجود خود حاکم و غالب گرداند و جنبه دیگر را مغلوب و مسخر آن. اگر انسان عقل خود را بر نفس حاکم کند همه توانایی های او در جهت صعود به قله کمال و قرب الی الله به کار گرفته می شود و در این راه از فرشتگان گوی سبقت را می رباید و اگر نفس اماره را بر عقل خود حاکم کند به دره هولناک اسفل السافلین سقوط می کند و از حیوان بدتر و پستتر میگردد. از اینجاست که خودسازی ، تهذیب نفس و تزکیه ضرورت می یابد ، ضرورتی که با خوشبختی ، سعادت و کمال او پیوند خورده و بدون آن خوشبختی و سعادت انسان تضمینی ندارد. استعداد های معنوی و روحانی انسان خود به خود شکوفا نمی گردد و نیازمند تربیت است از این رو خداوند متعال برای هدایت و پرورش انسان پیامبران و کتاب های آسمانی را فرستاد و آنها تمام نیازهای معنوی انسان را بیان کردند. ولی تعالیم پیامبران برای عموم مردم قابل استفاده نیست و لازم است گروهی تعالیم انبیاء را با جان و دل درک کنند و به تربیت دیگران بپردازند. قرآن کریم در این باره می فرماید:
وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ (توبه/۱۲۲)
“تفقه فی الدین” همه ابعاد دین و از جمله مسائل تربیتی و اخلاق را شامل می شود و تنها به بعد احکام اختصاص ندارد.
با این حال بُعد اخلاق و تربیت در حوزه های علمیه نسبت به علوم اسلامی دیگر کمتر مورد توجه قرار گرفته است با این که این بُعد به علوم اسلامی دیگر و به جامعه جهت می دهد. حضرت آیۀ الله حاج شیخ محمد ناصری دام ظله که خود از علمای وارسته و خودساخته حوزه علمیه و از تربیت یافتگان مکتب اخلاق و تربیتی ائمه اطهار علیهم السلام است با درک این کمبود و نقیصه دامن همت به کمر بست و به تأسیس مرکز تخصصی اخلاق همت گماشت(مرکز تخصصی اخلاق یکی از زیر مجموعه های بنیاد هاد است که تحت اشراف حضرت آیۀ الله ناصری دام ظله و فرزند ایشان حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ جعفر ناصری در زمینه تعالیم اخلاقی و تربیتی اسلام فعالیت می کند.)
مرکز تخصصی اخلاق برای نخستین بار تحت اشراف ایشان و با همت فرزند بزرگوارشان حضرت حجۀ الاسلام و المسلمین آقای شیخ جعفر ناصری دام عزه در سال ۱۳۸۶ در قم با هدف تربیت پژوهشگر ، مدرس و مربی اخلاق تأسیس شد و اولین دوره آن شروع شد که لیست دوره ها و اسامی آنها به این شرح است:
هم اکنون دوره های ششم و هفتم مشغول به تحصیل هستند و بقیه دوره ها فارغ التحصیل شده اند.
لیست پایان نامه های دفاع شده مرکز تخصصی اخلاق دارالهدی:
نام پژوهشگر | دوره | موضوع پایان نامه | |
۱ | علي جان نثاريون | اول | نقش وجايگاه توحيد درتربيت اخلاقي |
۲ | عبدالعلي حجتيان زاده | اول | نقش و جايگاه خواب و بيداري درسلوك اخلاقي |
۳ | سيد حبيب حسيني | اول | بررسي آثار تربيتي توسل به اهل بيت (علیهم السلام) |
۴ | سيد مصطفي حسيني | اول | نقش زمان در سلوک اخلاقی |
۵ | روح اله سلطاني | اول | تأثير طب الابدان بر طب النفوس |
۶ | مرحوم مرتضی صالحی | اول | رابطه توحيد فطري با اخلاق و تهذيب نفس |
۷ | ناصر فلاحيان | اول | اصول، مباني و روشهاي تهذيب در آثار مرحوم ميرزا جواد ملكي تبریزی |
۸ | محسن ملاکاظمی | اول | نقش اخلاقی تربیت امام جماعت در مسجد |
۹ | عليرضااتفاقي | دوم | مباني، اصول وشيوههاي تربيتي اخلاقي سيد حيدرآملي |
۱۰ | حسين پناهي | دوم | روشهاي اخلاقي و سلوکی آيت الله بهجت |
۱۱ | محمود صفي پور | دوم | تبيين نقش وجايگاه نمازدر سلوك اخلاقي ازمنظرقرآن وحديث |
۱۲ | محمدجلال صدرايي فرد | دوم | نقش و جايگاه اسماء الله در سلوك اخلاقي |
۱۳ | محمدرضا كريم پور | دوم | جايگاه منبر درتبليغ آموزههاي اخلاقي در جامعه اسلامي |
۱۴ | حسين محموديان | دوم | بررسي اخلاق يهوديت با محوريت اسلام و عهد عتيق |
۱۵ | صالح آقابابایی بنی | سوم | بررسی راه کارهای مبارزه با رذائل اخلاقی از منظر قرآن و روایات |
۱۶ | حسین برومند | سوم | تبیین آثار معرفت النفس در تربیت اخلاقی از منظر علامه طباطبایی |
۱۷ | محمد فرهوش | سوم | نقش عزت نفس در سلوک اخلاقی |
۱۸ | عبدالحسین ملكيان | سوم | اصول و روشهای سلوك در صحيفه سجاديه |
۱۹ | حسین خواجه دادیان | چهارم | اصول اخلاقی تجارت از منظر اسلام و لیبرالیسم |
۲۰ | جواد غلامرضایی | پنجم | حکم اکتساب فضائل و اجتناب از رذائل اخلاقی |
این مرکز از سال۱۳۸۶ در شهر مقدس قم و در ساختمان بنیاد هاد شروع به فعالیت نموده است و تا کنون(۱۳۹۵) پنج دوره سطح ۳ و یک دوره سطح۴ از بین طلاب پذیرش نموده است که تا کنون دو دوره از آن به اتمام رسیده و طلاب و پژهشگران آن مشغول پایان نامه نویسی هستند و دوره های بعدی هم در حال گذرندان مراحل تحصیلی خود می باشند. تاکنون پایان نامه های متعددی در زمینه موضوعات ناب اخلاقی توسط دانش پژوهان این مرکز تدوین و تحقیق و دفاع شده و با نمره های عالی و ممتاز قبول شده اند. انشاء الله در آینده برکات بیشتری از این مرکز تخصصی برای حوزه های علمیه و عموم جامعه اسلامی به بار بنشیند.
اکنون مرکز تخصصی اخلاق و تربیت اسلامی در دو حوزه علمیه قم و اصفهان به تربیت علمی و عملی طلاب معنویتجو مشغول است و در این راستا از همکاری، اظهارنظر و پذیرش طلاب ارجمند استقبال میکند؛ به امید روزی که حوزههای علمیه، بیش از پیش سرشار از اخلاق، و مرجع اخلاقی جامعه باشند.