محو دلدار : وارث انبيا عليهم السلام  (خُلُق ۲۶)
برگرفته از سخنراني آيت الله ناصري حفظهالله

بسم الله الرحمن الرحيم ولا حول ولا قوة الا بالله العلي العظيم…
در زيارت امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف ميخوانيم: «السَّلَامُ عَلَى وَارِثِ الْأنْبِيَاءِ وَ خَاتَمِ الْأوْصِيَاء؛۱ سلام بر کسي که وارث همه انبيا و ختم کننده اوصيا است». در يکي ديگر از زيارات حضرت ميخوانيم: «الْمُنْتَهَى إِلَيْهِ مَوَارِيثُ الْأنْبِيَاءِ وَ لَدَيْهِ مَوْجُودٌ آثَارُ الْأصْفِيَاء؛۲ ارثهاي انبيا به او رسيده و آثار اصفيا نزد او موجود است».
سؤال: ارث انبيا و اصفيا براي امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف چيست؟
چيزهاي زيادي از انبيا به حضرت به ارث رسيده است که به برخي از آنها اشاره ميکنيم:
الف. اسم اعظم
شايد مهمترين آنها اسم اعظم باشد. در کتاب شريف اصول کافي نقل شده است که امام صادق عليه السلام فرمودند:
همانا به حضرت عيسي بن مريم، دو حرف از اسم اعظم عطا شد و با آنها، معجزات خود را انجام ميداد و به حضرت موسي، چهار حرف و به حضرت ابراهيم، هشت حرف و به حضرت نوح، پانزده حرف و به حضرت آدم، بيست و پنج حرف از حروف اسم اعظم عطا شده بود و خداوند متعال همه آنها را براي حضرت محمد صلي الله عليه و آله جمع کرد. همانا اسم اعظم خداوند، هفتاد و سه حرف است که هفتاد و دو حرف آن به حضرت محمد صلي الله عليه و آله عطا شد و فقط يک حرف از آن به ايشان عطا نشده است.۳چنانکه امام حسن عسکري عليه السلام ميفرمايند:
اسم اعظم خداوند هفتاد و سه حرف است. نزد آصف بن برخيا (وزير حضرت سليمان عليه السلام) يک حرف از آن هفتاد و سه حرف بود که وقتي آن يک حرف را بر زبان جاري کرد، در کمتر از يک چشم به هم زدن توانست تخت با عظمت بلقيس را از فرسنگها راه، نزد حضرت سليمان حاضر کند و نزد ما اهلبيت هفتاد و دو حرف از آن حروف است و تنها يک حرف از آن نزد خداوند متعال باقي مانده و از همگان محجوب مانده است.۴بنابر اين اسم اعظمي که تمام انبيا داشتند الآن به حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف به ارث رسيده و نزد ايشان است؛ چون وارث است.
ب. علوم و صفات تشريعي و تکويني
همچنين هر چه پيامبران، علوم و صفات تشريعي و تکويني داشتند، امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف آنها را به ارث برده است.
نبي مکرم صلي الله عليه و آله ميفرمود:
يَا جُنْدَبُ مَنْ أرَادَ أنْ يَنْظُرَ إِلَى آدَمَ فِي عِلْمِهِ وَ إِلَى نوحٍ فِي فَهْمِهِ وَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ فِي خَلَّتِهِ وَ إِلَى مُوسَى فِي مُنَاجَاتِهِ وَ إِلَى عِيسَى

فِي سِيَاحَتِهِ وَ إِلَى أيُّوبَ فِي صَبْرِهِ وَ بَلَائِهِ فَلْيَنْظُرْ إِلَى هَذَا الرَّجُلِ الْمُقَابِلِ الَّذِي هُوَ كَالشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ السَّارِي وَ الْكَوْكَبِ الدُّرِّيِّ أشْجَعُ النَّاسِ قَلْباً وَ أسْخَى النَّاسِ كَفّاً فَعَلَى مُبْغِضِهِ لَعْنَةُ اللهِ وَ الْمَلَائِكَةِ وَ النَّاسِ أجْمَعِينَ قَالَ فَالْتَفَتِ النَّاسُ يَنْظُرُونَ مِنْ هَذَا الْمُقْبِلِ فَإِذَا هُوَ عَلِيُّ بْنُ أبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ؛۵
اي جندب! هر کس ميخواهد به حضرت آدم از زاويه علمش و به حضرت نوح از زاويه فهمش و به حضرت ابراهيم در مقام خليلياش و به حضرت موسي در حالت مناجاتش و به حضرت عيسي در حالت جهانگردياش و به ايوب در جلوه صبرش و بلاهايش نگاه کند، پس به اين مردي که روبهرو است و مانند خورشيد و ماه گردان و ستاره درخشان و شجاعترين مردم و سخاوتمندترين انسان است، نگاه کند. پس لعنت خداوند و ملائکه و همه مردم بر کسي که او را به غضب در آورد. جندب ميگويد: همه مردم نگاه کردند تا ببينند آن روبهرو کيست، همه ديدند حضرت علي بن ابيطالب عليه السلام است.
اين مطلب، به حضرت امير عليه السلام اختصاص ندارد؛ بلکه براي همه اهلبيت عليه السلام است؛ از اين رو موقعي که امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف ظهور ميفرمايند به خانه خدا تکيه ميدهند و ميفرمايند:
اي خلايق! هر کسي ميخواهد آدم و شيث عليهماالسلام را ببيند من آن آدم و شيث عليهماالسلام هستم. هر کس ميخواهد نوح و فرزندش سام عليهماالسلام را بنگرد من آن نوح و سام عليهماالسلام هستم. هر کس ميخواهد ابراهيم و اسماعيل عليهماالسلام را نظاره کند پس من آن ابراهيم و اسماعيل عليهماالسلام هستم و هر کس ميخواهد به موسي و يوشع عليهماالسلام بنگرد من آن موسي و يوشع عليهماالسلام هستم و هر کس ميخواهد به عيسي و شمعون عليهماالسلام نظر کند من آن عيسي و شمعون عليهماالسلام هستم. هر کس قصد دارد به محمد و علي عليهماالسلام نگاه کند من آن محمد و علي عليهماالسلام هستم. هر کس ميخواهد به حسن و حسين عليهماالسلام نظر کند من آن حسن و حسين عليهماالسلام هستم. هر کس مايل است ائمهاي را مشاهده کند که از فرزندان حسين عليه السلام هستند من آن ائمه عليهم السلام هستم. از من دربارة هر چه ميخواهيد بپرسيد، من شما را از هرچه قبلاً خبر داده شديد يا خبر داده نشديد با خبر خواهم کرد.۶
ج. معجزات انبيا
تمام معجزات انبيا و اوليا نزد امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است؛۷ از اين رو سيد حسني، موقعي که با امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف ملاقات ميکند، به ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف عرض ميکند: «يا بقية الله، براي اطمينانِ لشکرم، معجزه پيامبران الهي را از شما ميخواهم و آن حضرت همه را انجام ميدهند. ۸
خداي نکرده کسي در اين مسائل شک نکند؛ چون مقام ولايت، فوق اينها است. امام حسين عليه السلام سوگند يادکرده و فرموده است:
وَ اللهِ مَا خَلَقَ اللهُ شَيْئاً إِلَّا وَ قَدْ أمَرَهُ بِالطَّاعَةِ لَنَا؛ ۹
قسم به ذات حق، خدا به هر چيزي که آفريده، دستور داده است از ما اطاعت بکند.
اراده امام در تمام موجودات، نافذ است. امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف وارث اين ائمه عليهم السلام است. علم و معجزات اولين و آخرين، نزد ايشان است.
د. وسايل مخصوص انبيا و اهلبيت عليهم السلام
غير از علوم، مقامات و صفات انبيا، ابزار و وسايل شخصي انبيا هم به امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف به ارث رسيده است؛ مانند: عصاي حضرت موسي عليه السلام، انگشتر حضرت سليمان عليه السلام و پيراهن حضرت يوسف عليه السلام. خلاصه اينکه وسايل رفاهي، دفاعي و اقتصادي انبيا به ايشان، ارث رسيده است.۱۰عمامه و زره حضرت رسول صلي الله عليه و آله هم نزد حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف است.۱۱سه زره نزد امام است؛ يکي براي امامت، ديگري براي نبي اکرم صلي الله عليه و آله و يک زره هم از آنِ خاتم الاوصيا است. در روايات متعددي است که فرزندان امام موسي بن جعفر عليهماالسلام گفتند: پدر، وصي شما کيست؟ فرمودند: علي. گفتند: علي از همه ما کوچکتر است؛ فرمودند: سه زره نزد من است. يک زره براي نبي اکرم صلي الله عليه و آله است. هر کسي بپوشد برايش بزرگ است. يک زره براي امام است که هر امامي آن را بپوشد اندازهاش ميشود و اگر امام نباشد برايش بزرگ است. يک زره هم براي خاتم الاوصيا است. من زره جدم را پوشيدم برايم بزرگ بود. زره خاتم الاوصيا را پوشيدم برايم بزرگ بود؛ اما وقتي زره امامت را پوشيدم اندازه شد. شما هم بگيريد و بپوشيد اندازه هر کدام که بود او امام است. آنها زره پيامبر صلي الله عليه و آلهرا پوشيدند بلند بود. زره امامت را پوشيدند ديدند اين هم بزرگ است. امام رضا عليه السلام آن زره را پوشيد اندازه شد. نوشتهاند علت اينکه اسم حضرت را «رضا» گذاشتند اين است که ديگران به امامت ايشان راضي شدند؛ از اين رو به ايشان گفتند: علي بن موسي الرضا عليه السلام. آن زره هم نزد امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است؛ ولي زره نبي اکرم صلي الله عليه و آله را هم که ايشان بپوشند اندازهشان است؛ چون خاتم الاوصيا است اندازهشان است.۱۲يکي از ميراث انبيا به امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف، حِجر (سنگ) حضرت موسي عليه السلام است. حضرت موسي عليه السلام اين سنگ را با يک شتر، حمل ميکرد و وقتي با عصا به آن سنگ ميزدند، هر چه ميخواستند از آن بيرون ميآمد.آن سنگ هم نزد وليّ عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف است. در روايات است که امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف ابتدا با ۱۰۰۰۰ نفر از مکه حرکت ميکنند تا به مدينه و نجف برسند. آن حضرت، وسايل خوراکي اين جمعيت را از آن سنگ تهيه ميکنند.۱۳پس حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف وارث تمام انبيا است. البته تمام انبيا هر کدام که کار خلاف عادت انجام دادند بر اثر ولايتشان بوده است. ولايت هم مراتبي دارد. امام زمان عليه السلام کاملترين درجات ولايت را دارد و ميتواند هر کاري بکند. منظور اينکه عصا و حجر حضرت موسي عليه السلام وسيله است و آنچه اهميت دارد، ولايت و امر نافذ خود امام است؛ وگرنه امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف به اينها محتاج نيست. حضرت ميفرمايند: «کُنْْ فَيَکُون؛ باش ميباشد».
البته براي ولي الله الاعظم عليه السلام اين امور، چيزي نيست. رفقا و خادمان ايشان از اين کارها ميکردهاند، براي خود ايشان که سهل است. چنانکه در روايت داريم که خداوند متعال ميفرمايد:
يَا ابْنَ آدَمَ، أنَا أقُولُ لِلشَّيْ‏ءِ كُنْ فَيَكُونُ أطِعْنِي فِيمَا أمَرْتُكَ أجْعَلْكَ تَقُولُ لِلشَّيْ‏ءِ كُنْ فَيَكُونُ؛۱۴
اي فرزند آدم! من هر چيزي را بخواهم ميگويم باش و او موجود ميشود. تو من را اطاعت کن تا تو را هم به مقامي برسانم که به هر چه بخواهي، بگويي باش و آن چيز ايجاد شود.
کرامات سقاي يزدي
يکي از رفقاي يزدي، پيرمردي بود که به نجف ميآمد.او يک مشک آب داشت و به همه ميگفت بياييد از اين آب بخوريد. وي انساني شوخ طبع بود و او را بابا صدا ميزدند. بعضي ميگفتند: اين پيرمرد طي الارض و اسم اعظم دارد. من يک شب به مسجد رفته بودم، ديدم او کنار در ايستاده است و ميگويد: ناصري بيا آب بخور. رفتم و خوردم و به او

گفتم: بابا! زاد المسافريني به ما نميدهي؛ يعني يک خوراکي به ما نميدهي؟ يک چيزي به بنده داد و گفت: اين براي شما باشد. سپس داخل مسجد رفتيم. متولّي مسجد سهله، شيخ جواد سهلاوي رحمه الله نام داشت که فرد بسيار فوقالعادهاي بود. مکرر نزد امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف تشرف داشت. به ايشان گفتم: بابا به من زاد المسافرين داد. شيخ جواد سهلاوي رحمه الله گفت: اين پيرمرد خيلي فوقالعاده است. من ديشب ساعت چهار شب خواستم امتحانش کنم، داخل اطاقش رفتم و گفتم: بابا، يکي از رفقا فردا ميخواهد به ايران برود، من يک قلم و دو تا کاغذ و دو تا پاکت ميخواهم تا نامه بنويسم و بفرستم تا به ايران برود، اينجا هم که مسجد سهله و وسط بيابان است، من نميتوانم اينها را تهيه کنم. شما نداري به من بدهي؟ پيرمردگفت: حالا اين موقع شب، کاغذ و قلم و پاکت کجا پيدا ميشود. گفتم: من ميخواهم و اصرار کردم. گفت: خوب بنشين تا فکري بکنم، سپس بيرون رفت و با دو تا کاغذ و پاکت و قلم آمد و آنها را به من داد. به او گفتم: بابا! من گرسنهام، گفت: خوب به منزلتان برو. گفتم: مهمان داشتيم، همه غذاها را خوردند. گفت: خوب حالا چه ميخواهي؟ گفتم: دو تا نان تازه، يک کاسه ماست و يک دسته ريحان. چيزهايي را گفتم که در آن حوالي نباشد. پيرمرد يزدي گفت: اين هم غذاست که تو ميخواهي؟ گفتم: خوب ديگر! پيرمرد برخاست، بيرون رفت و بعد از مدتي، همه غذاهايي که خواستم آورد.
وقتي بندههاي عادي خدا اينگونه باشند، اوليا چگونهاند؟ تازه اينها در مرتبه پايين هستند؛ آنها که در مراتب بالا هستند چگونهاند؟
اين امور براي وليّ مطلق، مهم نيست. اين امور براي ما مهم جلوه ميکند براي اهلبيت عليهم السلام که اين معجزات، مهم نيست.
من ديدم کسي که اشيا را تحت اختيار داشت و مستجاب الدعوه بود و هر چيز ميخواست فوراً ميشد. آن وقت امامزادهها، اوليا و ائمه عليهم السلام اينگونه نيستند؟! امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف اين طور نيست؟!
خلاصه اينکه، خوب پناهگاهي داريم. بايد قدرش را بدانيم و به او عشق بورزيم. خيلي به ما محبت کرده و ميکنند. امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف ميفرمايند شما فکر نکنيد که من شما را رها کردم؛ بلکه شما زير نظريد. حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف آنچه را که ميفرمايند وحي مُنْزَل است. حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف هيچکدام از ما را در هيچ حالي از احوال، فراموش نميکنند. ما هم سزاوار نيست ايشان را فراموش بکنيم. هر چه که پيش ميآيد نبايد حضرت را فراموش کنيم. خدا ميداند راه رفع گرفتاري مادي و معنويمان امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است.
پي‌نوشت
۱٫ مصباح، كفعمي، ص ۴۹۷٫
۲٫ بحارالأنوار، ج ۹۹، ص ۱۰۱٫
۳٫ كافي، ج ۱، ص ۲۳۰٫
۴٫ همان.
۵٫ شبيه اين تعبير، مکرر از پيامبر حکايت شده است. بحارالأنوار، ج ۳۹، ص ۳۶٫
۶٫ بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۹٫
۷٫ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۳۲۸؛ منتخب الاثر، ص ۳۱۳٫
۸٫ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۵-۱۶ با اندکي تفاوت.
۹٫ همان، ج ۴۴، ص ۱۸۳٫
۱۰٫ در جلد اول کتاب شريف اصول کافي بابي با عنوان: «بَابُ مَا عِنْدَ الْأئِمَّةِ مِنْ آيَاتِ الْأنْبِيَاءِ؛ وسايلي که از انبيا به اهلبيت عليهم السلام ارث رسيده» وجود دارد.
۱۱٫ بحارالأنوار،ج۵۲، ص ۲۴۲٫
۱۲٫ كافي، ج ۱، ص ۳۸۹٫
۱۳٫ كافي، ج ۱، ص ۲۳۱٫
۱۴٫ بحارالأنوار، ج ۹۰، ص ۳۷۶؛ بصائرالدرجات، ص ۱۹۵؛ کافي، ج۱، ص۲۳۲٫