بسمه تعالی

کد مطلب:۹۶/۸۶/۱۷۴

شیطان با تمام تسلطش خود را به نوعي مالك دنيا مى ‏داند. شیطان و ایادی او قدرت و توسعه دارند. نه اينكه شيطان فقط در وقت انعقاد نطفه، شراكت كند،[۱] بلکه مثل خون در رگ انسان جریان دارد. او كدام لحظه از كدام بشر غافل بوده است؟ شیطان فقط یک دسته را استثناء کرده است:

إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصين‏؛[۲]

مگر بندگان مخلصت.

هر کاری که انسان می‌خواهد انجام دهد، شیطان حاضر می‌شود. به يك ديدگاه رسول خداصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم احکام دینی را براى اين آورده ‏اند كه شيطان در کارهای انسان دخيل نشود. سفارش به خواندن ادعیه، با وضو بودن، نماز اول وقت، پرداخت صدقه و … برای این است که شیطان شريك انسان نشود؛ چون اگر شريك شد عوارض بعدش هم هست:

الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ‏ الْفَقْر؛[۳]

شيطان به شما وعده فقر مى‏دهد.

فقر معنای گسترده‌ای دارد؛ فقر مادى، فقر توحيدى، فقر معرفتى و فقر سلامتى. شیطان مى‏ خواهد بشر را به نابودى بكشاند، عناد عجيبى با انسان دارد. به سبب لطمه‏ اى كه از خداوند متعال خورده، حالت انتقام‌جويى شدیدی نسبت به بشر دارد؛ چون اگر جريان حضرت آدم نبود، این‌گونه طرد نمی‌شد. شيطان بزرگِ ملائكه بود؛ ولى بعد از جریان حضرت آدم از آن مقامات افتاد. او همزمان روى ريز و درشت افراد، كار وسیعی مى‏ كند؛ مثلا به فردی می‌گوید صدقه نده و همزمان به دیگری می‌گوید کتابی بنویس که افراد صدقه ندهند و …

اگر مؤمنی بخواهد از فریب‌های شیطان خلاصی پیدا کند، طبیعتا کار آسانی نیست و زحمت بسیاری دارد. انتظار زود به نتيجه‌رسیدن، گل سرسبد هستى شدن و اين حرف‌ها امكان‌پذير نيست بالأخره راه، راه سنگينى است. شیطان مى ‏داند بشر از كجا است و به كجا مى‏ خواهد برود. می‌داند که انسان می‌خواهد از ثقيل‏ ترين نقطه عالم كه عالم ماده و عالم دنيا باشد و از شلوغ‏ ترين و مخلوط‏ ترين، به سمت زلال‏ ترين حركت كند. شیطان اصلا نمى‏ گذارند عقل انسان احيا شود؛ چون ماده ‏اى كه در عالم غيب ارزشمند است عقل است. البته نه عقلى كه با آن پول به دست بياورند؛ بلکه مراد از عقل، عقلی است که درباره آن فرموده‌اند:

مَا عُبِدَ بِهِ‏ الرَّحْمَنُ‏ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ؛^[۴]

چیزی که خداوند با آن عبادت شود و بهشت با آن به دست می‌آید.

شیطان مى ‏خواهد عقل را در مردم از بین ببرد. او مى ‏بيند كه لقمه حلال، كمكِ براى قوه عاقله است؛ لذا كارى مى ‏كند که لقمه حلال هم از دست مردم گرفته شود.

————————————————————————-

[۱]. وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ وَ شارِكْهُمْ‏ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ وَ عِدْهُمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلاَّ غُرُورا (سوره اسراء، آیه ۶۴)؛ و هركدام از آن‌ها را مى‏توانى با صداى خودت تحريك كن و لشكر سواره و پياده‏ات را بر آنها گسيل دار و در ثروت و فرزندانشان شركت جوى و آن‌ها را با وعده‏ها سرگرم كن ولى شيطان جز فريب و دروغ وعده‏اى نمى‏دهد.

[۲]. سوره حجر، آیه ۴۰٫

[۳]. سوره بقره، آیه ۲۶۸٫

[۴]. عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَا الْعَقْلُ قَالَ مَا عُبِدَ بِهِ‏ الرَّحْمَنُ‏ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ قَالَ قُلْتُ فَالَّذِي كَانَ فِي مُعَاوِيَةَ قَالَ تِلْكَ النَّكْرَاءُ وَ تِلْكَ الشَّيْطَنَةُ وَ هِيَ شَبِيهَةٌ بِالْعَقْلِ وَ لَيْسَتْ بِعَقْل‏. (المحاسن، ج‏۱، ص۱۹۵)