برگرفته از سخنان حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ جعفر ناصری حفظهالله اشاره نوشتار پیشرو، دربارۀ تشرف و تقرّب به محضر قطب عالم وجود و واسطه غیب و شهود، حضرت بقیة الله الاعظم است. در شمارۀ قبل، قسمت اول این نوشتار که برگرفته از بیانات گهربار جناب حجت الاسلام و المسلمین شیخ جعفر ناصری حفظه الله […]
اشاره
نوشتار پیشرو، دربارۀ تشرف و تقرّب به محضر قطب عالم وجود و واسطه غیب و شهود، حضرت بقیة الله الاعظم است. در شمارۀ قبل، قسمت اول این نوشتار که برگرفته از بیانات گهربار جناب حجت الاسلام و المسلمین شیخ جعفر ناصری حفظه الله است، تقدیم خوانندگان محترم شد. در آن شماره به «امکان تشرف به محضر حضرت»، «تشرف حقیقی»، و دو مورد از «اسباب تقرب به حضرت» پرداخته شد. در ادامه، اسباب دیگر تقرب به حضرت تقدیم میشود:
۳٫ یادهمیشگی
خداوند متعال، بشر را به گونهای آفريده است كه اگر خواستهاي در وجودش سوسو زد و در فكرش گذر كرد، آن چيز – ولو پس از مدتها – ناخودآگاه در مسير او قرار خواهد گرفت. بشر، اين قدر بزرگ است و تا اين حدّ به خواستههای او اهتمام شده است كه روزی به خواستهاش خواهد رسيد. البته نيل به مقصود، به تكرار اين خواسته و پیگيری
آن بستگی دارد، و الّا اگر انسان از خواستهاش غافل شد و ردیابی و پیگيری آن را رها كرد، محروم ميشود.
مؤمنی هم كه خواسته مهمش قرب به حضرت بقية اللهعلیهالسلام و ديدار آن حضرت است و آن را پيوسته از خدا میطلبد، و ياد آن حضرت را هميشه در دل زنده میدارد، اميد است دير يا زود به مقصد برسد. به قول حافظ شيرازی
پاسبان حرم دل شدهام شب همه شب تا در اين پرده جز انديشه او نگذارم
بودهاند كسانی كه به ساحت مقدس حضرت ولی عصرعلیهالسلام علاقهمند بودند و در اين زمينه تلاش كردهاند؛ ولی به دليل عدم آگاهی از عظمت خواسته خود و لزوم پيگيری مدام، به نتيجه كامل نرسيدهاند.
اين مطلب، مسلم است كه اگر ياد امام زمانعلیهالسلام يك بار از ذهن انسان عبور كرد، اين طور نيست كه نابود شود؛ بلكه در ذهن میماند و در عالم معنا، وجود و بركات خاص خود را دارد. اگر مؤمن، خواهان اثر كامل و مطلوب است، بايد از اين يادها و توجهات به آن حضرت، به آسانی عبور نكند؛ بلكه آن را پیگيری كند و استمرار بخشد، تا آن كه عشق و ياد حقيقی، آرامآرام به دلش نفوذ كند و پس از آن، ظهور و بروز يابد. اگر ياد و محبت، بر روح و دل مؤمن غالب شود، ميتوان به عنایات ویژه آن حضرت اميد داشت.
توجه به حضرت بقية اللهعلیهالسلام از جهت ديگری نيز حائز اهميت است و آن اين كه چون آن بزرگوار در بلندترين نقطه كمالات و مركز خوبیها هستند، اگر مؤمن ياد و علاقه آن حضرت را در دل خود پرورش داد و ارتباطی برقرار كرد – بسته به شدت ارتباط – ناخودآگاه به سوی كمالات و خوبیها میرود، به عبادات رو میآورد و اهل خشيت و تقوا و عصمت از گناه میشود. در حقيقت، خود به خود الگوگيری ميكند و نوعی غربال معنوی در درونش آغاز میشود.
یاد مؤثر و پر برکت
يكی از بهترين مصاديق ياد و ذكر حضرت بقية اللهعلیهالسلام انتشار ياد و نام آن حضرت و توجه دادن دیگران به آن وجود نازنين است كه برای همه – به ويژه برای طلاب و سربازان آن حضرت – لازم است. در اين باره كاری ساده كه از همه برمیآيد و آثار و خيرات فراوانی همراه دارد، اين است كه در جمع خانواده و پيش از خوردن غذا دعای معروف «اللهم كن لوليّك الحجةبن الحسن…» به طور جمعی خوانده شود. ديدهايم كه مسيحيان پس از غذا، دعا يا شكرگزاری انجام میدهند؛ ما نبايد در این باره از آنان كمتر باشيم. البته برای دعا، پبش از غذا خوردن، موقعيتی مناسبتر است و به توجه و اجابت، نزديكتر میباشد.
در روايت است امام صادقعلیهالسلام زمانی پس از خوردن غذا عرضه داشتند «الحمدلله رب العالمين. اللّهم هذا منك و من رسولك؛۱ خدايا! اين [غذا] از تو و رسول تو است» . ابوحنيفه كه سر سفره حاضر بود، به حضرت عرض كرد: «برای خدا شرك قرار میدهی؟» حضرت فرمودند: «وای بر تو! خداوند در كتابش میفرمايد: «و ما نقموا الّا أن أغناهم الله و رسولُهُ؛۲ و به عيبجويى برنخاستند مگر [بعد از] آنكه خدا و پيامبرش از فضل خود آنان را بىنياز گردانيدند» جای ديگر میفرمايد: «… سيؤتينا الله من فضله و رسوله؛۳ به زودى خدا و پيامبرش از كَرَم خود به ما مىدهند». ابوحنيفه عرض كرد: «به خدا قسم! انگار تا به حال اين آيات را نخواندهام».
اين واقعيتی است كه هر نعمت مادی و معنوی به واسطه اهل بيت: به ما میرسد كه آخرين آن بزرگواران، امام زمانعلیهالسلام هستند؛ لذا هنگام غذا، توجه به ولیّ نعمت، مناسب و لازم است.
اين كار، علاوه بر توجه به ولی نعمت، زنده كردن ياد حضرت در جمع خانواده نيز هست. بايد دانست تبليغ نام و ياد حضرت، آثار وضعی بسياری دارد كه خير دنيا و آخرت را برای انسان فراهم میكند. علاوه بر آن، برای فرزندان نيز آثار تربيتی مهمی دارد.
فرزند ما كنار سفره غذا، علاوه بر تغذيه جسمی، مشغول تغذيه اعتقادی هم هست و از رفتار و كردار ما الگو میگيرد؛ لذا اين عمل خير و اين دعای كوتاه را نبايد دست كم گرفت. اين دعاها و عملکردهای مشابه سرمايهای برای فرزندان میشود؛ به طوری که اگر در آينده برای فرزند زمينه لغزشی پيش آمد يا در معرض دوستی ناباب قرار گرفت، اين زيبايیها و اين توجهات و توسلات به سراغ او میآيد و از ذهنش عبور میكند و باعث حفظ و حراست او ميشود. به اميد روزی كه در هر خانه شيعی، پيش از غذا اين دعا زمزمه شود.
۴٫ اهدای عمل
از اموری كه در ايجاد محبت و ارتباط با حضرت بقية اللهعلیهالسلام بسيار مؤثر است، اهداي اعمال خير به ساحت مقدس آن بزرگوار و شريك كردن آن حضرت در ثواب اعمال ناچيز ما میباشد. البته يقيناً آن حضرت را نيازی به اعمال پر نقص و بیارزش ما نيست؛ ولی اهدای عمل، اولاً در ايجاد علقه و ارتباط ميان ما و آن حضرت بسيار مؤثر است و ثانياً سبب جلب عنايات ويژه حضرت میشود.
مرحوم آيت الحق، حاج شيخ حسن مولوی قندهاری كه عالمی مهذّب و از اساتيد بزرگ اخلاق و دائم در حال مراقبه و توجه بود، ضمن توصيههای معنوی خود، سفارش ميكرد كه يكی از چهارده معصوم: بهویژه حضرت بقيةاللهعلیهالسلام را در اعمال عبادی شريك كنيد. برای فهم بهتر این مطلب، ذکر این داستان خالی از فایده نیست:
سلطانی برای شكار به صحرا رفت و به دجله رسيد. مرد فقيری را ديد كه خسته و نااميد، كنار تور ماهیگيری خود نشسته است. از او تفقد كرد و پيرمرد در جواب گفت: «از صبح هر چه تور انداختم، حتی يك ماهی هم در تور من نيامد». سلطان به ذكاوت دريافت كه روزنه رزق او تنگ است و بهرهای ندارد. به او گفت: «ضرری ندارد. يك تور هم به شراكت بينداز؛ هر چه صيد كردی، با هم نصف میكنيم». پيرمرد برخاست توری به شراكت انداخت. تور، پر از ماهی شد و پيرمرد بسيار خوشحال گرديد. پادشاه گفت: «اكنون نيمی از صيد، از آن من است و نيمی از آن تو». پيرمرد پذيرفت؛ اما سلطان گفت: «من نيمه خود را به تو بخشيدم. همه ماهی از آن تو باشد». پيرمرد خوشحال شد و با دستی پر به منزل رفت. فردا دو مأمور آمدند و مرد را به حضور سلطان بردند. چشم پيرمرد كه به سلطان افتاد، او را شناخت و گمان كرد برای نيمه صيد، او را احضار كردهاند. بلافاصله گفت: «قربان! ماهیهای شما حاضر است». سلطان گفت: «ای مرد! ما ديروز با هم شريك شديم. با اينكه من نيمه صيد خود را به تو بخشيدم، ديشب به خود میگفتم كه شريك سلطان بايد وضع و روزی بهتر از اين يابد. حال كه ما را در كار شريك كردی و شريك سلطان شدی، بايد زندگی بهتری داشته باشی». سلطان دستور داد وسائل آسايش زندگی به او بخشيدند و شاد و مسرور مرخص شد.
با توجه به این داستان، كرم و عنايت حضرت بقية الله۷ كمتر از سلاطين ظاهری نيست؛ لذا اگر در عمل و عبادتی شريك باشند، جزای نيكو و بسيار خواهند داد.
بابالحجة
يكی از كسانی كه مناسب است برای تقرب به امام زمانعلیهالسلام با او علقه و ارتباط حاصل شود، حضرت خضرعلیهالسلام است. انسان، با فرستادن هديه مانند قرائت قرآن، نماز و… مورد عنايت آن بزرگوار قرار گرفته، به تدريج به سوی جامعترين الگو پيش خواهد رفت. آن بزرگوار، موجودی لطيف است، به قدری كه طبق روايات، هرگاه ياد او شد، بايد سلام كرد؛ زيرا در مجلس حاضر میشود؛۴ يعنی لطافت و سعۀ او تا اين حد است كه در عين تعلق به جسم و بدن مادی، احاطه او بيش از نوع مجردات است.
البته بايد دانست كه ارتباط با اين وجود عزيز نيز رزقی الهی است؛ چرا كه ايشان مظهر اسم «يا خفی» از اسمای الهي در ميان اوليا است و ميان ائمه: نيز وجود حضرت مهدیعلیهالسلام مظهر اين اسم هستند. اما در هر حال، این ارتباط، غيرممكن نيست. چه بسا ديدن ايشان سختتر از ديدن خود حضرت بقية اللهعلیهالسلام نباشد؛ بلكه غالباً برای ملاقاتها و تشرفات واقعی به محضر حضرت ولی عصرعلیهالسلام ، ايشان باب هستند. در موارد متعددی ديدار حضرت خضرعلیهالسلام مقدمه و به منزله آمادگی برای ديدار حضرت بقيةاللهعلیهالسلام بوده است.
اين بزرگوار، كمتر مورد توجه و توسل قرار میگيرند؛ لذا مناسب است با تقديم هدايای معنوی، با ايشان انسی حاصل كرد و از آن، بهرهها برد. هر وقت فراغتی حاصل میشود و نيز باطناً تمايلی در انسان ديده میشود – به ويژه شبهای ماه رمضان – مناسب است با اين تعبير به آن بزرگوار درود فرستاد و عرض احترام كرد:«اللّهم صلّ علی عبدك و وليّك خضر النبی».
۵٫ توسل
توسل به ساحت مقدس حضرت بقية اللهعلیهالسلام و استمداد از خود آن بزرگوار، از بهترين و مؤثرترين عوامل تقرب به آن حضرت است كه زمينه تقرب و ديدار را هم به خوبی فراهم میكند.
اولين نكته قابل تذكر، اين است كه معمولاً هر یک از ما تجربهای از توجهات و نصيبهای معنوی با خود داشته و داريم. مهم اين است كه اين نصيبها بازيابی شود و در اين باره در وجود ما تجديد حياتی صورت گيرد. البته تنها ابزاری كه برای بازيابی «خود» حقيقی و بازگشت آن حالات در دست ما است، يك عزم و اراده استوار است؛ يك تصميم و يك شروع برای امور معنوی. اگر همت ما سحرخیزی است، اگر قرآن است، اگر توسل است… بايد نظم و سامانی داشته باشد. برنامههای معنوی، بدون ساماندهی، نتيجهبخش نيست. اين مطلب، به ويژه در جوانان، لازمتر و شدنیتر است. اين جوان است كه اگر شب هم دير خوابيد، میتواند بيداری سحر خود را حفظ كند و فردای آن شب هم خللی به خود راه ندهد. البته اين ا مر، با مدتی نظم و تمرين براي جوان حاصل میشود؛ ولی در سن پنجاه – شصت سالگی اين كار، شدنی نيست. در سنين بالا اگر كمتر از هفت – هشت ساعت خوابيده باشد، بيداری سحر برايش ممكن نيست. اين، امتيازی برای جوان است و فردا شاید نباشد. او میتواند با استفاده از نعمت جوانی، نظم را در امور معنوی پايهريزی كند.
درباره چگونگی توسل به ساحت مقدس حضرت بقية اللهعلیهالسلام نيز بايد گفت: علاوه بر توجه مستمر به آن وجود مقدس، قاعده و روشي ميان علمای بزرگ اخلاق بوده است؛ از جمله مرحوم آيت الله سيد عبدالكريم كشميری که بر آن تأكيد داشتند و آن اين كه زمانی از اوقات شبانهروز، به طور مشخص و منظم، برای توجه و توسل به ساحت قدسی آن حضرت اختصاص داده شود. برای اين منظور، دستورالعملهای مختلفی هست؛ از جمله:
الف. زيارات: خواندن زياراتي كه براي حضرت بقية اللهعلیهالسلام نقل شده، بسيار مجرب و مؤثر است؛ به خصوص زيارت «سلام الله الكامل التام» و نيز زيارت «السلام علی الحق الجديد» كه هر دو زيارت، كوتاه هستند. البته اگر كسی حال و رغبت بيشتری در خود يافت، مناسب است زيارت آل ياسين را قرائت كند.
ب. دعای عهد: از حضرت امام صادقعلیهالسلام نقل شده و آثار متعدد و پر بركتی برای آن – به ويژه برای خواندن ۴۰ روزه آن – فرمودهاند. خواندن این دعا برای توسل و توجه به حضرت بسيار مناسب است. التزام به اين دعا، نوعی استقرار در ولايت برای انسان به ارمغان میآورد.
اين دعا را حداقل چهل روز بايد ادامه داد كه مناسب است اين چهل روز از حدود هجدهم ماه شعبان تا آخر ماه مبارك رمضان باشد. پس از آن اگر بتوان آن را هميشه ادامه داد، بسيار مناسب است وگرنه سالی چهل روز بايد به آن ملتزم بود.
ج.نماز امام زمان۷: از عبادات مؤثر در توسل و توجه به ساحت مقدس امام زمان۷ نماز آن حضرت است. برخي علما و شيفتگان حضرت، آن را جزء برنامههای روزانه خود میدانستهاند. دست كم خواندن اين نماز هفتهای يك بار -در روز جمعه- نبايد فراموش شود.
د. ذکر: يكی از دستورهای مرحوم آيت الله سيد عبدالكريم كشميری برای توسل و توجه به ساحت مقدس حضرت ولی عصر۷٫ ذكر «المُستعانُ بِكَ يَابن الحسن» است. اين ذكر برای استمداد و كمكطلبی از ساحت مقدس حضرت بسيار ممتاز است. عدد اين ذكر «۵۷۰» بار است.
ه.قرائت سوره نور: دستوری است كه مرحوم آيت الله سيدعبدالكريم كشميری; نيز آن را سفارش ميكردند و آن يك بار خواندن سوره نور در روز است. البته بايد مدتی طولانی به اين عمل مداومت كرد و شايد بتوان گفت هر كس به هر مقدار، بهره و رزق داشته باشد، موفق به ادامه آن میشود. اين سوره، علاوه بر اينكه سوره چهارده معصوم: است و ختمهاي خاصی دارد، برای فرزندان انسان نيز خيراتی دارد. استمرار طولانی مدت بر اين سوره، لطافت و انسی به ارمغان ميآورد كه البته لازمه آن و شرط توفيق بر ادامه آن، نيازمند مراقبه و دوری از غفلت در طول روز است.
و.ذکری دیگر: ذكر مجرب و شريفی است كه در «الصحيفة العلويه» و نيز در «دارالسلام» نقل شده و داستانی برای آن گفته شده است كه نقل آن به طول میانجامد. عدد صغير اين ذكر، ۱۱۴ بار به تعداد سورههای قرآن است. اين ذكر چنين است: «يا الله يا محمد يا علی يا فاطمه يا صاحب الزمان ادركنی و لاتهلكنی».
خداوند چشمان همه ما را به جمال دل آرای آن يوسف زهرا؟س؟ روشن و منور فرمايد.
والسلام عليكم و رحمة الله
پینوشتها
این مطلب بدون برچسب می باشد.