چشمه زلال : علم به وقت ظهور يا درک حضور
حضرت حجت الاسلام و المسلمين جعفر ناصري

از دغدغه‌ها و سؤالات مردم دربارة حضرت حجت عجل الله تعالي فرجه الشريف اين است که دنبال راهي مي گردند تا حضرت را ملاقات کنند يا اينکه مشتاقند زمان ظهور شريفشان را بدانند.
در حالي که تا وقتي ما آمادگي لازم را براي درک محضر کسب نکرده ايم، اصلاً نيازي نيست به اينکه وقت حضور را بدانيم يا به محضر ايشان برسيم. به فرمايش مرحوم آيت الله بهجت، ما با قرآن که عِدل امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است چه كرده‌ايم و چه استفاده‌اي برده‌ايم که اين همه تمناي ملاقات با حضرت را داريم؟
مردم تصور مي‌كنند حضرت چه مطلبي در اختيار اين‌ها قرار مي‌دهند كه حتي از قرآن هم برنمي‌آيد و به همين دليل، مي‌خواهند حتماً زمان ظهور را بدانند؟ يك سرّي در بشر هست که اگر اين سرّ در صندوقچه نفس بماند و در آن قفل باشد، حضرت هم كه تشريف بياورند انسان، بهره نخواهد برد و در مقابل، اگر كسي درصدد باشد که آن را باز كند، الآن هم مي‌تواند از حضرت استفاده كند.حضرت يك موجود ملكوتي استثنايي‌اند و آن قدر قوت و لطافت والايي دارند كه اگر من يک‌سري مسائل را مراعات نموده و مشکلاتم را برطرف کرده باشم، تمام روح من بايد حضور آقا امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف را بفهمد و آن را گزارش کند؛ اما متأسفانه اين‌طور نيست. چه بسا منِ غافل در حرم نشسته‌ام و مشغول دعا هستم؛ ولي هيچ زاويه‌اي از روح من، اين مطلب را گزارش نمي‌كند که حضرت در حرم هستند. وقتي حضرت عبور مي‌كنند، در و ديوار به وجد و نشاط مي‌آيند؛ ولي دل من تكان نمي‌خورد. ۱را دل من گزارش نمي‌كند؟ خوب من بايد مشكل خودم را اصلاح كنم. اگر كاري بايد بكنم، براي اين قضيه است كه -به قول امروزي‌ها- آنتن‌هاي گيرنده معنوي در من از مردگي دربيايند.
ظهور، معناي لطيفي دارد و كلمه دقيقي است. از زمان خود پيغمبر خدا صلي الله عليه و آله وسلم تا زمان امام عسكري عليه السلام و حتي خود حضرت، آن بزرگواران به گونه‌اي همه در غيبت كبرا بود‌ه‌اند و آن استفاده‌اي كه بايد بشود و آن اقتضايي كه بايد براي ظهور و تجلي باشد، در مردم نبود. اهل‌بيت عليهم السلام هميشه تحت فشارها و آزارها مجبور به كتمان علوم مي شدند.
گاهي از حضرت موسي بن جعفر عليه السلام در سفر حج سؤالي مي‌پرسيدند. سائل مي‌آمد و مثلاً سؤال فقهي داشت؛ بايد مي‌رفت در خيمه و پرده را مي‌انداخت و سؤالش را مطرح مي‌كرد. حضرت هم بايد به گونه‌اي جواب مي دادند كه سائل، جوابش را گرفته باشد و اسباب زحمت نشود. اين، يعني اينکه از زمان پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم تا کنون، يك غيبت كبرايي براي اين حقايق عالم بوده و طبيعتاً اگر اراده حق تعالي به اين تعلق گرفته باشد كه زمان ظهور بشود، مقدماتش اقتضا مي‌كند كه فهم مردم و پذيرش‌ها بالا برود تا بتوانند ظهور را درک کنند.
در قضيه غيبت کبرا، خداي متعال ظلم به كسي نكرده است؛ بلکه اين ما هستيم که به خود ظلم کرده‌ايم. ما بايد براي آن ظهور، حركتي بكنيم. بايد با خودمان كنار بياييم، خودمان را اصلاح كنيم، نفسانيات را كنترل كنيم.
گاهي اظهار نظرهاي بدون مراعات حيا و ملاحظة شخصيت افراد، جلوي رشد انسان را مي‌گيرد. گاهي ديده مي‌شود فردي با گفتارش، شخصيت مؤمني را از بين مي‌برد. پيچيدگي اي كه عمروعاص در كارهايش اعمال مي‌كرد، مثل نُقل و نبات در ميان فعاليت روزمره مردم جاري است و انگار كسي هم به هوش نيست. ماها، همه گرفتار انواع و اقسامش هستيم. خوب ظهور چه مي‌كند با ما اگر خودمان قصد اصلاح نداشته باشيم؟ آيا در ظهور، مثلاً دست و پاي يك نفر را مي‌بندند و به او مي‌گويند كه تو بايد آدم خوبي باشي؛ پس ظلم نكن؟ ما منتظر چه هستيم؟ منتظر يك جوّي هستيم كه ما را به اصلاح مجبور كند تا آدم‌هاي خوبي بشويم؟
اين كار، اتفاق نمي‌افتد. آخرش بايد انسان با اختيار خودش اصلاح بشود. خوب است كه ما از همين حالا شروع كنيم. زماني بوده که بعضي ها سنگ‌ريزه در دهانشان مي‌گذاشتند كه صحبت لغو و اضافه نكنند. البته اين‌ها مصداق «رجال يحبون أن يتطهروا»۲ بودند، خداي خيرشان بدهد؛ ولي انساني كه خداي متعال اراده را در او قرار داده و براي صحبت نكردن، مختار است چرا اراده‌اش را احيا نكند و از خدا نخواهد كه اراده او بتواند كار سنگ ريزه را بكند؟ انسان براي نگاه به نامحرم اگر پارچه‌اي به چشمش ببندد و بيايد در خيابان، طبيعتاً چشمش به كسي نمي‌افتد؛ ولي آيا بشر بايد اين‌جوري خودش را اصلاح كند؟ اصلاح هم نمي‌شود. بالفرض پارچه هم كه ببندد شلوغي باطن، او را رها نمي‌كند.
بايد همت، بلند داريم و خودمان را اصلاح کنيم، تا آمادگي لازم براي درک محضر ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف را کسب کنيم. مشکل ما اين است که انسان‌هايي هستيم كه چشم‌هايمان بسته‌ است؛ و خودمان هم چشم هايمان را بسته ايم. حتي تصور خود را هم نمي‌توانيم سير بدهيم به فضاهاي بزرگ آينده و خودمان را كوچك نگه داشته‌ايم. يك عارف چه بسا نگرشش با ما متفاوت است. چقدر انسان مي‌تواند باطنش بزرگ باشد كه ظاهرش در بين مردم باشد؛ ولي نگرشش به فضاهاي بزرگ آينده باشد، و در عين حال، يك كلام هم بر زبان جاري نكند.
چه بسا افرادي بوده‌اند و همين الآن هم بزرگاني هستند كه در محضر آقا بقية الله -روحي له الفداء- هستند؛ از حضرت خضر عليه السلام گرفته تا ديگراني كه عنايات حضرت به آن‌ها هست. اين‌ها چه بزرگند و چه شرح صدر و نگرش‌هاي بزرگي دارند كه توانسته‌اند امام حيّ حاضر را درک کنند. ماها اگر بتوانيم حد خودمان را ببينيم و با آن‌ها مقايسه كنيم، مي‌بينيم چقدر كوچكيم و چشم‌هايمان بسته است.
گفتم غم وصالت ما را به آرزو كشت گفتا خموش حافظ كين غصه هم سر آيد
و صلي الله علي محمد و اهل بيته الطاهرين.
پي‌نوشت‌ها:
*. اين نوشتار را از سخنان استاد گرانقدر حجت الاسلام والمسلمين جعفر ناصري، با اندکي تغيير برگرفته‌ايم.
۱٫ شبيه همين قضيه را برخي علماي اخلاق درباره شب قدر گفته‌اند؛ با اين توضيح که به نص قرآن کريم همه فرشتگان و روح در آن شب، بر زمين [و بر امام وقت] حاضر مي‌شوند. وقتي چنين رخداد عظيم و گسترده‌اي در عالم اتفاق مي‌افتد، کسي که اندک ذائقه و فهم معنوي و باطني داشته باشد، بايد متوجه شود که آن شب، در عالم خبرهايي است؛ اما کساني که فاقد کوچک‌ترين درک باطني هستند، بين شب قدر (با آن عظمت) و ساير شب‌هاي عادي هيچ تفاوتي را احساس نمي‌کنند.
۲٫ مرداني که پاک شدن را دوست مي‌دارند (سوره توبه: ۱۰۸).
۳٫ حماسه و عرفان، ص ۳۱۱٫