بسمه تعالی

کد مطلب: ۹۶/۸۶/۱۶۵

خداوند متعال در سوره نحل، کسانی را که در مسیر خداوند هستند، ولی گاهی ثبات قدم نشان نمی‌دهند، خیلی عجیب بیان می‌کند و می‌فرماید:

وَ لا تَكُونُوا كَالَّتي‏ نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثا.[۱]

یعنی مثل كسى نباشيد كه پنبه را برای استفاده، رشته و تبديل به نخ كرده، بعد شروع مى‏ كند به‌هم‌زدن و دوباره پنبه كردن.

مهم اين است كه چه کسانی اين كار را مى‏ كنند؟ كسانى كه در مسير ايمان صدمه خورده‌اند، اين پشم يا پنبه را تبديل به نخ كرده، ناگهان همه را كنار مى‏ زند؛ يعنى زحمات و عبادات خودش و ایمانی که به دلش تابش کرده را خراب می‌کند.

نكته‏ اى كه اينجا هست اين است كه قرآن اين فرد را به زن تشبيه مى ‏كند: «وَ لا تَكُونُوا كَالَّتي»؛ چون كسى كه طالب دنياست اصلاً حالتش زن مى ‏شود. زن بودن، مشکلی ندارد؛ ولى براى زن، مشکل ندارد. خداوند متعال وقتى کسی را مرد آفريد، بايد مرد باشد؛ ولى در برزخ اگر مردى شبيه به زن باشد اين به سبب معيوب‌بودن افكار او، دنياطلبى‏ او و حس شهوت زیاد اوست. چنین شخصی شكل و شمائلش فرق مى ‏كند و اى كاش شبيه به يك زن معمولى مى‏ شد! خداوند در قرآن مى‏فرمايد:

وَ لا تَكُونُوا كَالَّتي‏ نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثاً تَتَّخِذُونَ أَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ … ؛‏[۲]

و همانند آن زن كه رشته‏ اى را كه محكم تافته بود از هم گشود و قطعه‌قطعه كرد مباشيد، تا سوگندهاى خود را وسيله فريب يكديگر سازيد… .

 كسى كه زحمتى كشيد و یک كار خداپسندانه کرد، براى خدا سعى و تلاش کرد، مخصوصا در مسائل معنوى و خداشناسى، گاهی دل چنین شخصی را محبت دنيا مى‏گيرد، دنيا چشمش را پُر مى‏كند که اين باعث مى‏شود شكل و شمائلش متفاوت شود. البته مراد از دنیا، شاخه‌های گوناگون آن است.

 در دو آيه بعد مى‏فرمايد:

وَ لا تَتَّخِذُوا أَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها وَ تَذُوقُوا السُّوءَ بِما صَدَدْتُمْ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ وَ لَكُمْ عَذابٌ عَظيم؛‏[۳]

سوگندهاى خود را وسيله فريب يكديگر مسازيد، تا قدمى را كه استوار ساخته ‏ايد بلغزد و به سبب اعراض از راه خدا گرفتار بدى شويد و به عذابى بزرگ گرفتار آييد.

هر انسانی فقط يك انسان نيست؛ بلکه موجود بزرگى است. برای هر كس بين دلش تا خداى متعال راه باز است؛ اما گاهى دنياطلبى كارى مى‏ كند كه خود من راه خدا را براى خود و دیگران مى ‏بندم.

آیه بعد می‌فرماید:

وَ لا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَناً قَليلاً إِنَّما عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُون؛‏[۴]

پيمان خدا را به بهايى اندك مفروشيد؛ زيرا آنچه در نزد خداست برايتان بهتر است؛ اگر بدانيد‏.

آن عهد و وظيفه ‏اى را كه خداوند براى خداشناسى و توحيد شما قرار داده، اين را ارزان نفروشيد. همه دنيا را هم كه در مقابل آن بگيرى، ارزان است. ما توحید را در مقابل چه چیزی مى‏ فروشيم؟ ما چه كار مى‏ كنيم؟ بسیاری از معامله ‏هايمان خسرانى است، خيلى بى‏ حساب و كتاب و بى ‏نظم است. در بسیاری اوقات،‌ انسان در مسير خداشناسى، زحماتى كشيده، مسیری را رفته؛ اما شبهات و امور منفی، از طرف شيطان القا ‌می‌شود؛ [مثلا] دنياطلبى، تغييرات عجيب و غريب در داخل انسان و در خارج انسان؛ همه این‌ها براى اين است كه شیطان، انسان را از خدا دور كند.

خداوند در آيه بعد، خيلى لطيف بيان مى ‏كند و مى‏ فرمايد: علت اين‌كه انسان اين كار را مى‏ كند، به دنياطلبى ـ دنياطلبى به معناى گسترده‏ ـ برمى‏ گردد؛ يعنى اين كار، خدايى نيست و اين معامله، خسرانى است. خداوند مى ‏فرمايد:

ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛[۵]

آنچه نزد شماست تمام مى‏ شود و آنچه نزد خداست باقى است. و به صبركنندگان اجرشان را بهتر از آنچه مى‏ كردند مى‏ دهيم.

اگر انسان براى رسيدن به فلان پست و مال دنيا زحمت کشید – فرض کنیم به آن هم برسد – خداوند در آیه مذکور می‌فرماید که این کار، جواب نمی‌دهد: «ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ».یعنی آن پست هم از بین می رود و فانی می شود.

 هر مؤمنى در مسير زندگى، فصل‏هايى بر او سخت مى‏ گذرد كه صبر در آن فصول، سخت است؛ ولى اصلاً نمره معدل ايمان را همين‌جا مى‏ دهند؛ همين جايى كه ديگر انسان نمى ‏تواند، حس مى‏كند خسته شده است؛ معدل ايمان مربوط به همين جاست.

خداوند در آيه بعد مى‏فرمايد:

مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛[۶]

هر زن و مردى كه كارى نيكو انجام دهد، اگر ايمان آورده باشد، زندگى خوش و پاكيزه ‏اى به او خواهيم داد و پاداشى بهتر از كردارشان عطا خواهيم كرد.

معلوم است كه اين حيات طيبه، غير از حيات جسمانى است؛ چون خداوند مى ‏فرمايد: هر مؤمنى اگر عملش را عمل صالح قرار بدهد ما حيات طيبه به او مى‏ دهيم. اين حيات طيبه يك حيات اضافه است؛ يعنى يك زنده شدن است، راه پيدا كردن به جايى است كه مرده نمى‏ تواند برود.

 ——————————————————————————-

[۱]. سوره نحل، آیه ۹۲٫

[۲]. سوره نحل، آیه ۹۲٫

[۳]. سوره نحل، آیه ۹۴٫

[۴]. سوره نحل، آیه ۹۵٫

[۵]. سوره نحل، آیه ۹۶٫

[۶]. سوره نحل، آیه ۹۷٫