بسمه تعالی

کد مطلب: ۱۹۷/ ۹۳/ ۹۶

خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ؛[۱]

و خداوند براى اهل ايمان، همسر فرعون را مثال مى‏زند؛ زمانى كه به پروردگار خويش عرض كرد: پروردگارا! خانه‏اى براى من نزد خودت در بهشت بساز و مرا از دست فرعون و كارهايش نجات ده و [نيز] از دست مردم ستمكار نجاتم ده.

خدواند متعال در قرآن کریم، الگوهایی ارائه کرده است که مردم بتوانند بیشتر بهره ببرند و با آن الگوها ارتباط برقرار کنند. در بخش رجال، سلسله جلیله انبیا علیهم‌السلام  به خصوص پیامبران اولواالعزم و بقیه انبیا و افراد پایین‌تر از انبیا که الگوهای خاصی هستند، در قرآن کریم مطرح شده است.

در سلسله زنان یک ترتیب و نظمی در چینش الگوها و اسطوره‌های مؤمن و غیر‌مؤمن هست. در بخش الگوهای نساء از اهل ایمان، یکی از زن‌های برگزیده، زن فرعون است. چرا قرآن این شخصیت را مطرح می‌کند؟ چون زن‌ها غالباً از سلطه همسر، صدمه می‌خورند؛ مثلا بعضی از زن‌ها می‌گویند: من ماهواره نمی‌خواستم؛ بلکه شوهرم آن را به منزل آورد. یا این‌که من حرف ندارم نماز صبح را اول وقت بخوانم؛ اما شوهرم می‌خوابد و نماز صبح نمی‌خواند. از همین مدل، قرآن نمونه‌ای را ارائه می‌کند که همه قبایل و عشایر اهل مصر، در بخش شرک و ادعای الوهیتِ کاذب، شوهر او را پذیرفته‌اند؛ ولی یک زن با آن شوهر زندگی می‌کند و موحّد است. این زن، خیلی باید مدیریت داشته باشد و خیلی هوشیار باشد.

انسان وقتی به جامعه نگاه می‌کند، می‌بیند که عموم زنان از تسلّط شوهرِ ناباب، بسیار ضربه می‌خورند و به سبب همین تسلّط، نمی‌توانند حقیقتِ خودشان را دریابند و ارتباط خود را با خدا نگاه دارند، تا بتوانند همه زندگیشان را مدیریت کنند.

کسی که به عنوان همسر فرعون و زیر‌مجموعه مدیریتی این مرد است، چطور خود را پیدا کرده که ارتباط توحیدی با حق‌تعالی را در این شرایط محیطی سخت، نگاه داشته است؟ ما باید این جریان همسر فرعون را فقط قصه و داستان ندانیم؛ بلکه توجه به ابعاد مختلف آن هم داشته باشیم و سختی‌های آن زن، هوشیاری، ذکاوت، مدیریت، ارتباط با حق‌تعالی ـ یعنی مدد گرفتن از عالم غیب  و خیلی امور دیگر را مدّ نظر بگیریم. این زن چه کار کرد که از چهره‌های ماندگار در بخش اسطوره‌های اهل ایمان در باب نساء شد؟ این کار، سختی‌های بسیار دارد؛ اما چیزی را بدون دلیل به کسی نداده‌اند.

به هر حال قرآن کریم درباره همسر فرعون می‌فرماید:

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيتًا فِي الْجَنَّةِ.

کلمه «عِنْدَكَ» بزرگی همسر فرعون را می‌رساند که قرآن کریم این دعا را از او نقل می‌کند.

کلمه «بَيتًا» جالب است و کلمه «عِنْدَكَ» جالب‌تر. او مقام عندیّت را از حق‌تعالی می‌خواهد؛ چون بالاترین اسطوره باطل (فرعون) با او زندگی می‌کرد و در کنار او بود، چاره‌ای نداشت جز این‌که به آخرین حدّ بزند و دست به دعا بردارد. خدا هم از او پذیرفت و او را یکی از زنان برگزیده عالم قرار داد.

در ادامه آیه، همسر فرعون از خدواند درخواست می‌کند:

وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ؛

خدایا مرا از فرعون و عمل او نجات بده.

همسر فرعون از دو چیز رنج می‌برد؛ نه تحمّل فرعون را داشت و نه تحمّل عمل فرعون را؛ لذا درخواست همسر فرعون در این آیه، هم نجات از فرعون و هم نجات از عمل او است.

—————————————————————–

[۱] . سوره تحریم، آیه ۱۱٫