بسمه تعالی

کد مطلب: ۲۲۹/ ۸۶/ ۹۶

يكی از موضوعات بسیار مهم، شناخت میزان و ترازو در خود است. خداي متعال از همان زمان كودكي به تدریج ترازوهایی به انسان می‌دهد. انسان، هر صحبتي که می‌شنود، در آن ترازو قرار داده و نمره‌ای به آن می‌دهد؛ يا آن را مي ‏پذيرد و يا رد مي‏ كند.

همه افراد ترازو را دارند؛ منتهي باید بدانیم که چه ترازويي داريم و چه كاری از آن بر مي‏ آيد؟ آیا ترازوي ما درست است یا خراب؟ سخنی را كه من شنيده‏ ام و براي آن هفتاد درصد ارزش قائل شده ام، آیا ارزش واقعی آن هفتاد درصد است؟

اهل بيت علیهم‌السلام فرمایش‌های زیادی دارند؛ کسی که خیر دنیا و آخرت را می‌خواهد باید به آن فرمایش‌ها عمل کند. چرا ترازوهاي ما اصلاً روایات را خوب درک نمی‌کند و زمانی که روايت را مي ‏شنويم به ما جواب نمي‏ دهد؟ چون ترازو معيوب است. آن مسائلی كه بايد در نظر ما عظيم باشد، عظیم نيست و مسائلی كه نبايد عظيم باشد، عظیم است. ما گرفتاريم، يكي از اركان روح ما معيوب است و تراز نيست. هيچ وقت هم به فكر نيفتاده‌ايم كه ترازوی ما مشكل دارد و آن را درست، ميزان نمي ‏كنيم! ما هستیم و يك دنيا آشوب.

قرآن کریم به ما گوشزد می‌کند که:

قُلْ كُلٌ‏ يَعْمَلُ‏ عَلى‏ شاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدى‏ سَبيلا؛[۱]

بگو: هر كس بر حسب شاکله و طبيعت خود عملى انجام خواهد داد و خداى شما بر آن كس كه راه هدايت يافته از همه آگاهتر است‏.

هر كس ساختاري دارد و هر عملي انجام دهد، برگرفته از ساختارش است. اين ساختار از كجا تشکیل شده است؟ شاكله از چند كانال، مورد هجوم و تأثير است. بخشي از این ساختار و شاکله از خانواده، پدر و مادر و اطرافیان، بخشی از مدرسه و بخشی از مطالبی که شنیده‌ایم، درست شده است. همچنین اعصاب و روان نیز بر شاکله تأثیر زیادی دارد.     

ما تأثيراتي را پذيرفته ‏ايم و اين شاكله را درست كرده ‏ايم؛ مثلاً کسی که بسیار فقیر بوده است، معادلات خاصي براي خرج كردن پول دارد که [این معادلات] شاكله او شده است؛ علتش هم فقری بوده که در دل او نفوذ كرده است یا کسی که اطرافیان او برخوردی خشن داشته‌اند، همین را یاد گرفته و مي‏خواهد آن خشونت را در همه برخوردهایش اعمال كند؛ چون شاکله او خشن شده است.

قرآن مي ‏فرمايد: «كُلٌ‏ يَعْمَلُ‏ عَلى‏ شاكِلَتِهِ»؛ ولي نمي‏ فرمايد: شاكله، قابل اصلاح نيست. بله؛ زمانی که عملی از انسان صادر شود، رنگ شاكله را گرفته است. اگر کانال خروجی شاكله كه اعمال از آن خارج مي‏شود، آفتی داشته باشد، عمل خرابی از انسان صادر می‌شود. پس شاكله بايد سالم باشد تا عمل صحیح از انسان صادر شود.

—————————————————————-

[۱]. سوره اسراء، آیه ۸۴٫