کد مطلب   : ۲۹/ ۸۵/ ۹۴

خداوند متعال در قرآن کریم مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فرمايد:

إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَ آتَيْناهُ مِنْ كُلِّ شَيْ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ءٍ سَبَبا؛ (۱)

ما برای ذوالقرنين امكاناتي فراهم كرديم، [براي اين كه توسعه پیدا کند و پيش برود،] سببي را براي رشد در اختيار او قرارداديم.

فَأَتْبَعَ سَبَبا؛(۲)

پس او تبعیت کرد.

از مجموع آیات، این چنین برداشت می‌شود: عمده كساني كه به حرکت در مسیر حق، موفق نمي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، مربوط به اين است كه اگر اسبابي براي رشد آن‌ها فراهم می‌شود، اقدام‌های لازم را در قبال آن انجام نمي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. اين غفلت (عدم تبعیت از سبب) برای سالك، عيب بزرگي است و باعث می‌شود زمان را از دست بدهد؛ مثلاً اگر کسی اقبال دل و حال عبادت پیدا کند، هم مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند هشتاد درصد از آن اقبال استفاده كند و هم مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند پنج درصد استفاده كند و مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند اصلا استفاده نكند. در روایتی از نبیّ مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله آمده است:

إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا؛ (۳)

همانا در ایام زندگی‌تان نفحاتی [از جانب حق تعالی به سوی شما] می‌وزد. آگاه باشید و خود را در معرض آن‌ها قرار دهید.

كمتر كسي است كه سبب را متابعت كند. اشخاص، اوقات را در اين زمينه از دست مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند؛ امّا ذوالقرنین از امكانات به نحو احسن استفاده كرد. خلاصه این که همّت گماشت، عزم كرد و بهره برد.