بسم الله الرحمن الرحیم

کد مطلب:۹۵/۸۶/۱۱۰

يكی از چيزهایي كه واقعاً به دل، حیات مي‌دهد و اگر كسي آن‌را داشته باشد، قطعاً او را به يك سرنخ اصلي از تقرّب الهي متصّل مي‌كند، اين است كه خلوتي داشته باشد كه در آن خلوت، خودش را پيدا كند. خلوتی حقیقی؛ یعنی خلوتی که قواي تخيلي انسان،‌ فعّال نباشد. براي رسيدن به آن خلوت، هيچ چيزي مثل اقامه نماز اثر ندارد؛ البته به شرطي كه انسان بین اقامه نماز با قرائت نماز، فرق بگذارد. اگر انسان هنگام نماز، در مقابل خداي متعال با توجه، با شرایط و آرام بایستد، این نماز، او را به آن زاويه خلوت و تفكّر می‌رساند.

 اين خلوت، آثار وضعي دارد که ممکن است بعد از مدت‌ها به انسان برسد. بعضی از افراد در نماز شب این خلوت را دارند. گاهي قبل از نماز شب،‌ يك حس و يك حال است كه بر مؤمن غلبه مي‌كند که او را از انجماد خارج می‌کند. روح بعضی از افراد در انجماد است که بايد از اين انجماد خارج شوند و مقداری روان و ‌گرم شوند. آن چيزي كه روح را از انجماد خارج می‌کند، توجه است. توجه يعني کم‌کردن تشتت‌ها.

 مرتبه‌ اول ذکر، براي اين است که تشتت، حداقل به يك سمت برود. ذكر لفظي، انسان را به اين نتيجه مي‌رساند. کسی که مشغول ذکر «لا اله الا الله» است، هر وقت ذهنش می‌خواهد به طرف امور دیگری مثل کار و درس و غیره برود، آن ذکر، مانع می‌شود. این مانع شدن از تشتت، غير از آثار وضعي چينش حروف و كلمات اذکار و غیر از بركات آن اذکار است. کسی كه ذكر مي‌گويد نبايد آن ذکر را همراه با تشتت فکر بگويد؛ زیرا نتيجه نمي‌برد؛ بلکه صدمه مي‌خورد. اصل ذكر بايد مساوي با توجه باشد. حداقل باید سعي در عدم تشتت فکر کرد تا ذکر نتيجه بدهد. در قرائت قرآن نیز این‌گونه است.

 اين راهكار درماني خوبي است و اگر آن‌را درست اجرا ‌كنيم، امكان ندارد كه نتيجه ندهد. این‌که بعضی از افراد، ذکر با تعداد بالایی می‌گویند و نتیجه‌ای از آن نمی‌بینند، به سبب همین است که اصلاً براي خودش شرط نمي‌كند كه آن ذکر را با توجه بگويد. در حالي كه بعضي از بزرگان بوده‌اند كه تسبيح حضرت زهرا سلام‌الله‌عليها را حدود نيم‌ساعت می‌گفتند.

به هر حال، روح ذكر، توجه است. مرحوم شاه‌آبادي فرموده‌اند: «اگر مي‌خواهید ذكر را شروع كنید، مانند كودكي كه مي‌خواهيد سخن‌گفتن را به او تعلیم دهيد، آن‌گونه ذکر را به نفس تلقين كنيد».[۱] اگر انسان، ذکر «لا اله الا الله» را با آرامش و طمأنينه بگوید، اثر زیادی بر او مي‌گذارد؛ چون‌ در این‌صورت، نفس، آن ذکر را دریافت می‌کند و بعد از مدتي تكرار آن ذکر باعث مي‌شود كه حتي در خواب نیز دل انسان آن ذکر را تکرار ‌کند. همچنین گاهي که انسان مي‌خواهد در غفلت برود، گويی از قلب خود صدای «لا اله الا الله» را مي‌شنود؛ چون اين ذكر را با آرامش و توجه به نفس خود تلقين كرده است. همين ذكر را اگر يك نفر ده‌هزار بار بدون هیچ توجهی بگوید، اثرش این است که خود این ذکر، تشتت را زياد مي‌كند، به صورت یک عادت مي‌شود و همان زماني كه مشغول به این ذكر است، قوه خيال و مخيّله او فعال است. معلوم است که این‌گونه ذکر گفتن، نتيجه‌ای نمي‌دهد و فايده‌اي ندارد. ذكر بايد همراه با كنترل تشتت و ذهنيات باشد.

توسلات نیز همین گونه است. توسل به حضرت سيد الشهداء عليه‌السلام  همراه با تشتت اصلاً به عالم برزخ منتقل نمي‌شود. ما با عالم غيب آشنا نيستيم و متوجه نیستم که چه كار مي‌كنيم. هنگام توسل به حضرت سيدالشهداء عليه‌السلام  باید يك حقيقتي به نام توجه به آن ساحت مقدس برخاسته باشد تا اين سيم وصل شود. الفاظ و زبان به‌تنهایی، چيزي را عائد انسان نمي‌كند. مانند اين است كه ضبط صوتی را روشن كنند و ۲۴ ساعت روضه بخواند. چرا توسل بدون توجه، فايده نمي‌كند؟ چون آدمي‌زاد با ضبط صوت فرق مي‌كند. پشتوانه انسان، قلبي است كه مركز حيات است و آن قلب مي‌تواند قضايا را به برزخ انتقال دهد و نتيجه بگيرد. اين نتیجه در صورت توجه، به دست می‌آید. بنابراین انسان‌ها در توسلاتشان هم متفاوت هستند.

ما بايد محضر حضرت بقية الله علیه‌السلام متوسل باشيم؛ ولي گاهی فقط زبان ما كار مي‌كند که چيزي عائد ما نمي‌شود. يك وقت هم هست كه اين مركز حيات، یعنی قلب، بدون لفظی متوجه به ساحت مقدس آن حضرت مي‌شود. اين‌گونه توسل خيلي اثر مي‌كند و زود هم انسان را به نتیجه می‌رساند.

————————————————-

[۱] . چهل حدیث امام خمینی، ص ۲۹۳٫