کد مطلب  : ۳۵/ ۸۵/ ۹۵

يكي از آيات خيلي مؤثر که گاهی به عنوان «ذكر» قرار مي‌‌‌‌‌گيرد، این آیه شریفه است:

إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنيفاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكين؛‌‌‌‌‌[۱]

من با ايمان خالص، روى به سوى خدايى آوردم كه آفريننده آسمانها و زمين است و من هرگز از مشركان نيستم.

این آیه، ذكر توحيدي عجيبي است و همه ما از اين جهت، كمبود داريم؛ يعني هنوز به تعبیر قرآن، «وجّهتُ وجهي» نشده‌‌‌‌‌ايم. ما را به يمين و شمال مي‌‌‌‌‌برند، دائماً زمين مي‌‌‌‌‌خوريم و بلند مي‌‌‌‌‌شويم. اين جهت در صفات حق تعالي خيلي مهم است كه حضرت ابراهیم در این آیه می‌فرماید: «وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ».

سماوات و أرض به اين كوچكي كه ما نگاه مي‌‌‌‌‌كنيم نيست؛ بلکه همه هستي را شامل می‌شود. شايد فطر السموات و الأرض به معناي مُبدع و مخترعِ بديع باشد كه همه اين بساط را با اين همه توسعه‌‌‌‌‌اي كه دارد نوآورده است؛[۲] يعني من بايد فقط به سَمت مُبدع اين عظمت و مخترع اين بساط خلقت بروم. براي «وجّهتُ وجهي» صفت مبدعيت و مخترعيت مناسب است؛ به خاطر اين كه حرف‌ها و ادعاهای دیگران، کهنه‌کاری است.

يك گروه و افرادي مي‌‌‌‌‌خواهند وجه مرا از ابعاد و زوايای مختلف به خودشان متوجه كنند؛ فرعونيّت از يك سو مي‌‌‌‌‌كِشد، نمروديّت و قارونيّت از سوی دیگر انسان را مي‌‌‌‌‌كِشد؛ ولي من بايد به سمت مُبدع اين كار بروم، نه کسانی كه بدل را برای من به عنوان اصل، جلوه بدهند. جمله حضرت یوسف علیه‌السلام به هم‌سلولي خود به همین مطلب اشاره دارد:

يا صاحِبَيِ السِّجْنِ أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّار؛[۳]

اى دو رفيق زندان من! آيا خدايان متفرّق بهترند يا خداى يكتاى قاهر و غالب؟

[۱]. سوره انعام، آیه ۷۹٫

[۲] . المیزان، جلد۷، صفحه۱۹۱؛ زبدة التفاسیر، جلد۲، صفحه۴۱۹٫

[۳]. سوره یوسف، آیه ۳۹٫