کد مطلب  :  ۶۳/ ۸۵/ ۹۵

خداوند متعال در قرآن می فرماید:

وَ فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُون‌‌‌‌‌‌‌؛^[۱]

و روزى شما وآنچه وعده داده شده‌اید، در آسمان است.

اگر بنا شد رزق انسان در آسمان باشد، يك تحليل درست مي‌‌‌‌‌‌‌خواهد كه انسان با این قضيه، مبنايي برخورد كند و زيربناي افكار و قواعدش را درست كند. ما رزق را عموماً خوراك مي‌‌‌‌‌‌‌دانيم؛ در حالي كه رزق، اعم است.

«فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ» به معناي مقدّرات است. در روایتی از امیر المؤمنین علیه‌السلام نقل شده است که تعقيبات نماز صبح، انسان را به رزقش نزديك‌تر مي‌‌‌‌‌‌‌كند از دویدن به دنبال روزی.[۲]

كانال ارتباطي افراد مختلف در همین آسمانی است که رزق انسان، در آن است (فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُون) انسانی که وقت سحر، خواب باشد، آمادگي و ارتباط او كم و چه بسا قطع است. غير از رزق مادي، بايد همه مجموعه رزق را با يك نگاه ديد. وقتي انسان، اهمال‌كار باشد، بي‌توجه باشد، خواب باشد، مشغول معصيت باشد،[۳] به تدریج، رزق‌های او کم می‌شود؛ تا جایی که باب رزق او مسدود می‌شود.

در برزخ، بين انسان و عوالم بالا دو گونه موجودات با انسان در ارتباطند؛ يكي ملائكه كه دعا و اعمال صالح را بالا مي‌‌‌‌‌‌‌برند و رزق را مي‌‌‌‌‌‌‌آورند؛ يكي هم شياطين كه وارد كانال‌هاي ورودي انسان شده، رفت و آمد می‌کنند؛ البته اگر انسان به آن‌‌‌‌‌‌‌ها راه بدهد. شخصی که به شهوات مشغول می‌شود، شياطين در قلبش مي‌‌‌‌‌‌‌نشينند. چه بسا در جلسه روضه رفته است؛ اما هر چه مي‌‌‌‌‌‌‌خواهد گريه كند، نمي‌‌‌‌‌‌‌تواند. قرار ندارد؛ چون در بيرون، جايگاهي در قلبش براي شياطين پر كرده است، دلش نمي‌شكند، هر جلسه‌‌‌‌‌‌‌اي مي‌‌‌‌‌‌‌رود، فایده‌‌‌‌‌‌‌اي نمي‌‌‌‌‌‌‌كند. البته اين بستگي به افراد دارد؛ يك وقت هم يك جا مي‌‌‌‌‌‌‌رود، يك حالي و توجهي پیدا می‌شود و زلال مي‌‌‌‌‌‌‌شود که بايد مواظبت كند.

وقتي انسان، گرفتار نفس امّاره شد، ارتباط شياطين، زياد می‌شود. مثلا اگر بنا باشد ساعت نه صبح، فلان خیر به سمت من بیاید؛ چون زمام كار را دست ديگري داده بودم و به خدا نسپرده بودم، دیر می‌رسم و آن خیر به سمت دیگری می‌رود. اين، يك زاويه از حضور شیاطین است. شیاطین انواع و اقسام حضور را در كارهاي انسان دارند.

.[۱] سوره ذاریات، آیه ۲۲٫

[۲]. عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ـ علیه السلام ـ أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ‌‌‌‌‌‌‌ وَ اللَّهِ إِنَّ ذِكْرَ اللَّهِ بَعْدَ صَلَاةِ الْغَدَاةِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ أَسْرَعُ فِي طَلَبِ الرِّزْقِ مِنَ الضَّرْبِ فِي الْأَرْض‌‌‌‌‌‌‌ (مکارم الاخلاق، ص۳۰۵).

[۳]. عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ـ علیه السلام ـ … وَ لَا يُحْرَمُ الرِّزْقَ إِلَّا بِذَنْبٍ … (مکارم الاخلاق، ص۱۴۷).