بسم الله الرحمن الرحیم

کد مطلب:۹۵/۸۷/۱۲۵

اگر انسان به کلید كيفيت تركيب حروف قرآن و اسرارآميز بودن چينش حروف قرآن برسد، همه قضايا برای او حلّ مي‌شود. تنها در زمینه علوم ادبی قرآن، مطالب بسیاری وجود دارد. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:

وَ قيلَ يا أَرْضُ ابْلَعي‏ ماءَكِ وَ يا سَماءُ أَقْلِعي‏ وَ غيضَ‏ الْماءُ وَ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِي؛[۱]‏

اى زمين آبت را فرو بر و اى آسمان خوددارى كن و آب فرو نشست و كار پايان يافت و (كشتى) بر (دامنه كوه) جودى پهلو گرفت‏.

 مرحوم سيد علي‌خان شيرازي۲۳ قاعده ادبي برای این آیه ذکر می‌کند.[۲]

قرآن طوری نازل شده است كه هُدىً لِلْمُتَّقين‏[۳] است؛ ولي اگر كسي بيماري داشت، برای او لا يَزيدُ الظَّالِمينَ إِلاَّ خَساراً [۴] است.

کسی که احاطه داشته باشد، بهره‌های فراوانی از قرآن کریم می‌برد. به عنوان نمونه، خداوند در قرآن کریم درباره فرزند حضرت نوح عليه‌السلام می‌فرماید:

إِنَّهُ عَمَلٌ‏ غَيْرُ صالِح؛‏[۵]

او عملى غيرصالح است‏.

بعضي از مفسران مي‌گويند: باید یک کلمه‌ای در تقدیر بگیریم؛ یعنی «انه عمل عملاً غيرصالح».[۶] مشابه این آیه نیز در قرآن آمده است، آن‌جا که خدا می‌فرماید:

لكِنَ‏ الْبِرَّ مَنِ‏ اتَّقى؛‏[۷]

نيكى، آن است كه تقوا پيشه كند.

اگر کسی به نگاه اولیه به این آیه نظر کند، می‌گوید قرآن باید بفرماید: «ولكن البرّ التقوي الله»؛ اما این‌که خداوند متعال این دو آیه را این گونه فرموده، به این سبب است که قرآن، قاعده دارد و آن قاعده این است که می‌خواهد كيفيت اتحاد عمل و عامل را به گونه‌هاي مختلف بيان كند. پس تعبیر قرآن از فرزند حضرت نوح عليه‌السلام به عمل غیرصالح و همچنین تعبیر از متقین به برّ به خاطر این قاعده است. كسي كه «من اتّقي»؛ یعنی متقی شد، آن شخص مساوي است با تقوي الله. پس هميشه شاكله و عامل و عمل، با هم متحد هستند.

—————————————————————————————————————————————————–

[۱]. سوره هود، آیه۴۴٫

[۲]. انوارالربیع فی انواع البدیع، ج۱، ص۴۳۰٫

[۳]. راهنماى پرهيزگاران است. (سوره بقره، آیه ۲).

[۴]. ستمگران را جز خسارت چيزى اضافه نمى‏كند. (سوره اسراء، آیه ۸۲).

[۵]. سوره هود، آیه ۴۶٫

[۶]. إعراب القراءات السبع و عللها، ج‏۱، ص ۲۸۳٫

[۷]. سوره بقره، آیه ۱۸۹٫