بسم الله الرحمن الرحیم

کد مطلب: ۹۶/۸۶/۱۵۵

توسل به اهل بيت علیه‌السلام طبيعتا داراي مراتب است. فقط اکتفا نمودن به الفاظ، دردي را درمان نمي‌کند؛ بلکه از ما محبتي می‌خواهند كه پشتوانه ‏اش را پذيرفته باشیم. توسلی برای انسان کارساز است که پشتوانه آن، حقیقت و ملکوتی به نام پذیرش باطنی باشد.

شخصی خدمت حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام آمد و مي‏ خواست بدگویي كند. عرض كرد: بعضی از شیعیان شما ادعاي محبت شما را مي‏ كنند؛ ولی فلان گناه را انجام مي‏ دهند. حضرت جملاتی فرمودند کنایه از اینكه این مطلب، امر دين را براي آن‌ها فاسد نمي‏ كند.[۱] گويا حضرت مي‏خواهند تعريضي به خود این شخص داشته باشند که آنچه دين انسان را فاسد مي ‏كند، اين است كه ما را به ظاهر بپذيرد؛ ولي در باطن، انكار داشته باشد.

اين بد است که انسان درباره مقامات اهل بيت علیهم‌السلام صحبت کند؛ اما باطناً باور نداشته باشد. اين‌گونه انسان‌ها ضايع مي ‏شوند؛ يعني قيامت با آمال و آرزوهایی وارد مي ‏شوند، ولي هیچ پشتوانه‌ای ندارند.

انسان بايد پذيرش باطني ‏اش نسبت به اهل بيت علیهم‌السلام در حدّ تسليم باشد. شايد انسان چند روایت هم بخواند و سطح اطلاعاتش بالا برود؛ ولی این اطلاعات غیر از آن معرفت است. معرفت به مراتب اهل بيت علیهم‌السلام تمام شرايط توحيد مانند تقوا، طهارت و غیره را لازم دارد. اگر انسان این معرفت را پیدا کرد، آن وقت است كه در برزخ تنها نيست.

چه بسا اهل بیت علیهم‌السلام در خواب خيلي‏ ها بيايند؛ اما از وراء حجاب تجلّي مي‏ كنند. يك عقيده عاميانه هست که مي‏گويند: «اگر فلان سيد را در خواب ديدي، جدّ آن سید بوده است». اين عقیده، يك حقيقت است. تجلّی محبت‏ انسان‌ها به اهل بيت علیهم‌السلام در خواب، در محدوده ايمان افراد است. اگر كسي بخواهد خود امام را در خواب ببيند، بايد زمینه، استعداد و لياقت داشته باشد.

خواب‌هايي كه مردم مي‏بينند با مراحل مختلف ايمان، ارتباط دارد. در روایات نقل شده است که اگر فلان عمل را انجام بدهی، اهل بیت علیهم‌السلام را در خواب خواهي ديد.[۲] بسیاری اوقات، کسی که آن اعمال را انجام می‌دهد، واقعا اهل بیت علیهم‌السلام را در خواب مي ‏بيند، ولی خودش متوجه نمي ‏شود؛ يعني هم در تعبير خواب، سررشته ندارد و هم اين قاعده را نمی‌داند که اهل بيت علیهم‌السلام به حسب استعدادها تجلّي مي‏ كنند؛ حتي در خواب. این به درجات ايمان بستگي دارد. بعضی مي‏توانند حضورِ مفيدي را درك کنند که مراتب بسیار بالایی از ایمان می‌خواهد، بعضی هم مراتب پایین‌تری را درک می‌کنند.

———————————————————————————————————————-

[۱]. مشارق أنوار اليقين، ص۲۸۹٫

[۲]. بحار الأنوار، ج‏۵۳، ص۳۲۹٫