کد مطلب :  ۶۹/ ۸۵/ ۹۵

خداوند در قرآن مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فرمايد:

إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطانِ كانَ ضَعيفاً؛[۱]

مكر و سياست شيطان، بسيار سست و ضعيف است.

خداوند در این آیه شریفه، ضعف را به كيد شيطان اسناد داده است و می‌فرماید: کید شیطان، ضعیف است. اين نسبت، يك حقيقتي است كه بسيار جاي تأمّل دارد.

کسی که می‌خواهد مسیری را به سمت رشد برود، ابتدا گروهي از شیاطین، شروع می‌کنند به فریب دادن؛ تا او را از صحنه، منحرف كنند و رو به ضعف بکشانند. گروهي از آن‌ها علائم مسیر را پاك مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌كنند؛ اگر مثلاً بايد به سمت راست برود، تابلوهای نشانگر جاده را به سمت دیگر مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارند. از اين نوع كيدها زياد به کار مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند. مؤمن اگر به همراهي ياد خدا حركت كند، دلش لحظه به لحظه به خدا وصل است و كيد شيطان به جایی نمي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد. براي مؤمن، نيروي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي حقّ و نور، به صورت يك شهاب از ناحيه الطاف حقّ مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آيد؛ گروهي از شياطین را از بين مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برد و كيدهاي آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را باطل مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌كند. نيّت، توجّه و توكّل به حقّ تعالي، نقشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي باطل آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را نقش بر آب مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌كند؛ مگر اینکه ذخيره منفي، منفي‌گرایی و پشتوانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي شهواني در درون دل – مثل رياست‌خواهي و دنياطلبي – به قدري زياد باشد كه باعث شود انسان ضرر ببیند و وسوسه شیطان در او تأثیرگذار شود؛ وگرنه كيد شيطان به خودی خود نمي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند يك نفر را از راه، منحرف كند؛ بلکه فقط مُعدّ و زمینه‌ساز انحراف، قرار می‌گیرد.

بايد درباره اين موضوع کار شود كه چرا اين قدر براي شیطان امكانات هست؟ در روايات نقل شده است:

شیطان مانند خون، در رگ و ريشه بني‌آدم است[۲].

ولي در نهایت، کیدش ضعيف است؛ چرا كه بشر، ابزاري در دست دارد که اگر كيد شیطان، قويّ هم باشد، می‌تواند آن را از بین ببرد.

افرادی كه در راه باطل مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روند، خيلي امور دست به دست هم داده است تا این‌ها به باطل رفته‌اند؛ يكي از آن‌ها اين است كه آن‌ها مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند خوب باشند؛ ولی خوب نشده‌اند؛ یعنی اراده خودشان هم دخالت داشته است؛ و گرنه وسوسه شیطان به تنهایی کسی را به باطل و گمراهی نمی‌کشاند. همان‌طور که امام کاظم علیه‌السلام به جناب هشام فرمودند:

فَإِنَّهُ أَضْعَفُ مِنْكَ رُكْناً فِي قُوَّتِهِ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ وَ أَقَلُّ مِنْكَ ضَرَراً فِي كَثْرَةِ شَرِّهِ إِذَا أَنْتَ اعْتَصَمْتَ بِاللَّهِ وَ مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ فَقَدْ هُدِيَ إِلى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌؛[۳]

ابليس با همه قدرتش، از تو ناتوان‌تر است و با همه بدي‌اش، كمتر از تو مى‌تواند ضربه بزند اگر تو به خداوند پناه برى. و هر کس به خدا پناه ببرد، هر آينه به راهى راست هدايت شده‌است.

[۱] . سوره نساء، آیه ۷۶٫

[۲] . بحارالانوار، ج۶، ص ۱۸٫

[۳] . بحار الانوار، ج ۱، ص ۱۵۷٫