کد مطلب  :  ۹۴/۸۵/۷۰

معنای عصمت در انبیا، تنها ترک گناه نیست؛ بلکه عصمت معنای وسیع‌تری دارد. خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:  

قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى‌ إِلَيّ؛[۱]

بگو من تنها بشرى هستم كه به من وحى مي‌شود

خداوند در این آیه شریفه‌ به دو بُعد بسیار حسّاس در معرفی رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم اشاره فرموده است؛ يكي «مِثليّت» كه محدوده مثليّت را بايد شناخت و معنا كرد و دیگري «يُوحى‌ إِلَيّ». همه امتيازات نبوت، مربوط به جمله «يُوحى‌ إِلَيّ» است. كسي كه افكار و قوه خيال او پاك است؛ عصمت قوه خیال دارد؛ مخصوصاً به ضميمه آيه:

وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحى؛[۲]

و از روى هوا و هوس سخن نمى‌گويد. گفتار او چيزى جز وحیى نيست كه به او نازل مى‌شود.

مطلب روشن‌تر می‌شود.

عمده گرفتاري مردم، موج زدن هوا و هوس در وجود آن‌ها است. وقتي نُطق مي‌كنند، كانال خروجي نطق براي اِعمال و ابراز هوا‌هاي نفساني قرار مي‌گيرد. تا زمانی که افكار ناموزون، در قوه خيال مرور می‌كند، ارتباط نفس ملكوتي با عالم بالا برقرار نمي‌شود. با تصفيه قوه خيال است که معاني از این کانال، به نفس نزول پیدا می‌کند؛ حتي وحي هم همین‌طور است. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم آن‌قدر پاك است كه خداوند، اين كانال را براي ایشان تضمين كرده است؛ لذا اين نُطق، از نفسي پاك برخاسته است. اگر روی اين مطلب، خوب كار شود، خيلي از اعتقادات ما در مورد شناخت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم  و ائمه علیهم‌السلام صحيح و كامل مي‌شود.

به این نکته هم باید توجه کرد که لازمه عصمت قوه خيال، داشتن ملكات پاک است. اگر كسي يك بار گناه كند، تا مدت‌ها گرفتار آن است. اگرچه در ظاهر هم گرفتار نباشد؛ ولی وجدان و افكارش متشتّت است و او را رها نخواهد كرد.

[۱] . سوره کهف، آیه ۱۱۰٫

[۲]. سوره نجم، آیه ۳و۴٫